We doen veel mooie dingen op onze scholen. Deze praktijkvoorbeelden laten dit zien.
Examen gehaald, en dan?
Wat ga je doen als je je eindexamen hebt gehaald? Wordt het een tussenjaar? Of ga je studeren? En als je voor een studie kiest, welke dan? Wat past bij jou? Met deze vragen worstelen de meeste eindexamenleerlingen in hun laatste jaar. Om ze te helpen de juiste keuze te maken, organiseerde het Coornhert Lyceum het afgelopen jaar speeddates met oud-leerlingen.
Een aantal leerlingen die in de 2 jaar daarvoor hun havo- of vwo-diploma hadden gehaald, kwam op 24 mei terug naar school om te vertellen over hun ervaringen aan leerlingen in 4 havo en 5 vwo. Sommigen waren druk met de studie van hun eerste keuze, anderen waren gestopt om een andere opleiding te beginnen of hadden een tussenjaar. De 4H- en 5V-leerlingen gingen in groepjes met de oud-leerlingen in gesprek over hun keuzes.
De speeddate-avond is goed bevallen: “Onze leerlingen vroegen de oud-leerlingen het hemd van het lijf en ik hoorde van een paar leerlingen dat ze nieuwe inzichten hadden opgedaan. We gaan dit komend schooljaar dus zeker herhalen!”, aldus rector Alexander Volmer.
Slim jezelf zijn
De Hartenlust startte schooljaar 2023-2024 in de eerste en tweede klassen met een nieuwe mentormethode: ‘Slim jezelf zijn’ van Remind Learning.
Bij Dunamare krijgen leerlingen de ruimte om te ontdekken wie ze zijn. Onderdeel van die ontdekkingstocht is erachter komen welke manier van leren het beste bij hen past. De Hartenlust heeft hiervoor de trainingen van Remind Learning gekozen, waarin leerlingen experimenteren met verschillende leertechnieken en zo ontdekken wat voor hen de beste aanpak is. Ze ontdekken ook dat ze zelf invloed hebben op de uitkomst van verschillende situaties. Dit gevoel van controle stimuleert motivatie en het eigenaarschap nemen over het eigen leerproces.
Differentiatie
De mentoren zijn heel enthousiast over de mogelijkheden die het programma ‘Slim jezelf zijn’ biedt. Er is regelmatig een scholingsmiddag voor hen, waarop zij leuke ervaringen uitwisselen en elkaar helpen als ze even vastlopen. Er zijn lesboeken beschikbaar en de lessen kunnen op verschillende niveaus aangeboden worden. Zo valt er zowel voor de leerling als de docent voldoende te differentiëren. De Hartenlust organiseert in 2024 ook een ouderavond over Remind Learning met de titel: ‘Hoe help ik mijn kind slimmer en gemotiveerder leren?’
Taakbeleid Haarlem College groot succes
Sinds 2021
werkt het Haarlem College met een vernieuwd taakbeleid, waarbij de docenten
zelf alle taken verdelen op basis van wederzijds vertrouwen. Dat blijkt voor
het derde jaar op rij succesvol, licht teamleider Karin Rook toe.
“We hebben een methode ontwikkeld waarbij de werkzaamheden worden verdeeld op een jaarlijkse digitale activiteitenmarkt”, zegt Karin. “Iedere docent heeft in het programma Miro een persoonlijk bordje, dat hun werkweek weerspiegelt. Hierop geven ze hun lessen op basis van hun aanstelling aan, hoeveel tijd er is voor algemene schoolactiviteiten en schoolbrede activiteiten. Daarna verdelen ze eerst de vakgroep-activiteiten, vervolgens worden de mentoraten verdeeld. Als meerdere collega’s zich hebben ingeschreven voor een bepaalde taak – docentenbegeleider is bijvoorbeeld een populaire taak – dan volgen er verdeelgesprekken.” De school combineert de online markt met fysieke bijeenkomsten met de teamleiders, waarbij de docenten hun voorkeuren toelichten. Karin: “Het gesprek hierover is enorm belangrijk.”
Loslaten
Inmiddels heeft het Haarlem College 3 activiteitenmarkten achter de rug. “Een andere inrichting van het taakbeleid moet vooral vanuit de werknemers komen”, benadrukt Karin. “Als directie moet je durven loslaten en erop vertrouwen dat de taken eerlijk verdeeld worden.”
De school geeft regelmatig presentaties over het nieuwe taakbeleid aan andere geïnteresseerde scholen, binnen en buiten Dunamare. Karin: “Ons gevoel is dat de werkdruk lichter wordt en het werkplezier toeneemt als docenten hun activiteiten zelf kiezen en niet opgelegd krijgen. De sfeer op school is beter, bovendien leer je je collega’s en hun interesses en competenties beter kennen.”
Debatteren kun je leren
Op het Haarlemmermeer Lyceum Dalton leren leerlingen in het vak retorica goed te debatteren. Zo goed zelfs, dat ze eind mei 2023 de Benelux Debat Competitie editie Hoofddorp wonnen en in de categorie onderbouw op het Nederlands Kampioenschap Debatteren de eerste prijs in de wacht sleepten.
Dennis Klaver, docent Nederlands en retorica heeft in 2007 het vak retorica opgezet als keuzevak. “De leerlingen zijn zo enthousiast dat we vaak meedoen met debattoernooien. Dat is ontzettend leuk, leerzaam en effectief. Want door mee te doen, leren de leerlingen meer over geschiedenis en wetenschap, maar ook vaardigheden zoals argumenteren en samenwerken komen aan bod. Uit eigen ervaring weet ik: debatteren kun je leren en als je het eenmaal beheerst … dan is het best wel verslavend. Doordat we zo vaak winnen, raken de leerlingen steeds gemotiveerder. In 2007 verloren we alles en kijk nu eens waar we staan! Ons debatteam is voor het vijfde jaar op rij Nederlands Kampioen onderbouw geworden.”
Wereldburgers voor de klas
Met een nijpend lerarentekort en tegelijkertijd veel onbenut onderwijstalent onder nieuwkomers in Nederland, zag stichting Cosmicus een slimme oplossing: ‘Wereldburgers voor de klas’. In dit traject worden hoogopgeleide statushouders, veelal met een onderwijsachtergrond, geholpen om aan de slag te gaan in het onderwijs. Een uniek opleidingsprogramma waaraan Het Schoter sindsschooljaar 2022-2023 meedoet.
Miyese Cinar, bevoegd docent, woont 5 jaar in Nederland. Ze is gevlucht uit haar thuisland Turkije, waar ze 16 jaar voor de klas heeft gestaan. Ze werkt nu een jaar op Het Schoter als onderwijsassistent en vindt het heerlijk om weer voor de klas te staan en zich in te zetten voor het vak waarvoor ze is opgeleid. “Op deze manier integreer ik ook beter”, vertelt ze. “Ik leer veel sneller en beter de Nederlandse taal en cultuur. Mijn droom is om in de toekomst zelf weer les te kunnen geven.”
Welkome aanvulling
Bas Koster, schoolopleider en wiskundedocent op Het Schoter, begeleidt Miyese. “Alle deelnemers worden gecoacht en bijgeschoold in taal, pedagogiek, vakdidactiek en de Nederlandse onderwijscultuur”, legt hij uit. “Om praktijkervaring op te doen, gaan deelnemers tijdens het traject als (technisch) onderwijsassistent aan de slag op een school. En dat is een welkome aanvulling, ook bij ons op Het Schoter.”
Verruimde blik
Het Schoter staat, als onderdeel van opleidingsschool H2O, open voor het opleiden van leraren en zij-instromers. Bas: “Het mes snijdt aan twee kanten. Er is een lerarentekort, met name binnen de exacte vakken, dat je zo uitstekend aanpakt. Aan de andere kant is het ook fijn om je blik te verruimen via de ogen van nieuwkomers. De komst van Miyese is een toevoeging. Uiteraard voor haarzelf, zij telt weer mee in de samenleving. Maar ook voor de leerlingen en voor ons als school. Bovendien vind ik het gezellig om de lessen samen te doen, je bent als leraar toch vaak in je eentje aan het werk.”
Liefde voor lezen
Dat lezen goed voor je is, weten we allemaal. Op het Hoofdvaart College zijn ze daarom in schooljaar 2023-2024 in alle klassen gestart met een leesestafette: elke les start met een voorleesmoment van 10 minuten, eventueel gevolgd door een gesprek in de klas.
Het boek waaruit wordt voorgelezen, gaat per leswisseling mee naar de volgende les. Daarvoor worden 2 leerlingen verantwoordelijk gesteld. Het doel van de leesestafette is om:
- een leescultuur te creëren;
- leerlingen in aanraking te brengen met verschillende (nieuwe) boeken;
- het leesbegrip en de woordenschat van de leerlingen te vergroten.
Grotere woordenschat
De tussentijdse reacties tot nu toe zijn positief. Uiteraard zal er nog een evaluatiemoment met de collega's en leerlingen plaatsvinden. “Bij het kiezen van de boeken is goed gekeken naar de klassensamenstelling”, zegt taalcoördinator Lamyae Bounnaanaa. “De leerlingen vinden het fijn om te luisteren naar een voorgelezen verhaal, het is een prettig rustmoment aan het begin van de les. We merken dat leerlingen nieuwe woorden leren en zo hun woordenschat vergroten. Gezien de leesontwikkelingen in het land is het erg belangrijk om dit te blijven doen. Daarnaast zorgt het in een aantal klassen voor mooie gesprekken.”
"Iedereen kan ons burgerschapsspel spelen"
Hoe leer je de Nederlandse taal, gebruiken en
uitdrukkingen beter kennen dan samen een spelletje te spelen? Wilbert Könning,
docent Mens en Maatschappij, Maatschappijleer aan het Hoofdvaart College en
Burgerschap op het ISK-Haarlemmermeer én spelletjesfanaat, bedacht iets unieks
in de regio: een eigen burgerschapsspel, gemaakt door én voor de leerlingen.
“Een gezelschapsspel spelen is gezellig, leerzaam en je leert samenwerken”, zegt Wilbert. “In mijn lessen behandel ik veel thema’s die gaan over Nederland: wat hoort er bij een samenleving, hoe wonen we, hoe is ons land ingericht? Dus ik dacht: hoe leuk is het om al deze facetten in een gezelschapsspel te gieten!” Drie maanden lang heeft Wilbert samen met de leerlingen gewerkt aan het spel. “Ik heb ze eerst Hoofddorp laten verkennen. Daarbij vroeg ik: wat valt jullie op, wat zien we? Onze bevindingen hebben we meegenomen in het spel, dat een beetje lijkt op een combinatie tussen de bestaande spellen Carcassonne en Monopoly. Het spel is geprint door techniekdocent Martin Molenaar. De naam – ‘Lappen’ – is bedacht door docent Nederlands Carmen Jansen.”
Vakoverstijgend
Tijdens het coöperatieve spel beantwoorden de leerlingen vragen op kaartjes over de taal, de cultuur en elkaar. Wilbert: “Bovendien is het vakoverstijgend: het lenen van geld komt om de hoek kijken, maar je kunt het spel ook aanvullen met bijvoorbeeld Duitse vragen of de actualiteit. Je kunt ‘Lappen’ dus ook bij andere vakken dan burgerschap inzetten.”
Nieuwe burgerschapsmethode
Gelukkig kunnen straks scholen in heel Nederland gebruikmaken van Wilberts spel, wantuitgeverij LesLab gaat het spel opnemen in hun aanbod. Wilbert: “Dat vind ik echt geweldig leuk! Op 12 april 2024mag ik bij de landelijke Docentendag Maatschappijleer een workshop geven over het spel, dus wie weet spelen heel veel leerlingen straks ‘Lappen’.”
Comfortabele nieuwe huisvesting voor maritieme leerlingen
Ze moeten nog heel even geduld hebben, de leerlingen van de Maritieme Academie Harlingen. Maar vanaf 27 mei 2024 kunnen ze in hun prachtige nieuwe huisvesting trekken.
Kenmerkend voor de Maritieme Academie is dat de (meeste) leerlingen doordeweeks bij de school wonen. Deels vanwege lange reistijden en deels om te wennen aan het leven op het water, waarbij je lange tijd van huis bent. De oude huisvesting voor de studenten was erg gedateerd en technisch, energetisch en qua comfort niet meer acceptabel. Na een lange periode van zoeken naar vervangende huisvesting, kon eind 2022 eindelijk gestart worden met de nieuwbouw. Op een strategische locatie tussen de school en het simulatorgebouw verrijst nu een prachtig L-vormig gebouw, met 1-, 2- en 3-persoonskamers voor 150 leerlingen, een restaurant met buitenterras aan het water en verschillende algemene ruimtes.
Gezellig chillen
“De leerlingen slapen in kamers met een bed, afsluitbare opbergkast en bureau en eigen badkamer”, vertelt directeur Arjen Mintjes. “In de gezellige huiskamers en woonkeukens kunnen ze chillen en eventueel zelf iets kleinste eten maken. Ontbijt, lunch en avondeten worden geserveerd in het grote restaurant, dat bovendien fungeert als conferentieruimte.” Het gebouw is heel duurzaam, met warmtepompen, vloerverwarming en 1.000 zonnepanelen op het dak. “We hebben er lang op moeten wachten,” zegt Arjen, “maar nu hebben we een prachtig en comfortabel gebouw waarmee we goed voorbereid zijn op de toekomst.”
Girls Night trekt meiden naar zeevaart en techniek
Het Maritiem College IJmuiden en het Technisch College Velsen doen bij hun wervingsactiviteiten extra hun best om meisjes te interesseren voor hun opleiding, met een speciale Girls Night.
MCIJ en TCV hebben een aantal geslaagde wervingsactiviteiten georganiseerd afgelopen jaar. Zo hebben de collega’s van de huisvesting samen met leerlingen voorlichtingsbezoeken gebracht aan verschillende basisscholen. Tijdens de open avond hebben de scholen 106 tasjes met promotiemateriaal uitgedeeld aan leerlingen van het primair onderwijs. 17 leerlingen hebben bovendien een bezoek gebracht aan opleidingsschip de Union.
Lamp maken
Op dinsdagavond 7 februari werd er een speciale Girls Night georganiseerd. De koekjes en chocolaatjes stonden klaar voor 12 meisjes. Terwijl hun ouders een presentatie en rondleiding kregen, maakten de meisjes een mooie lamp met op de voet hun eigen naam en het TechGirl-logo gebrand. Voor Maritiem waren er 2 geïnteresseerde meisjes, die samen met een docent en 3 leerlingen gingen varen in het donker.
Uiteindelijk zijn er voor schooljaar 2023-2024 107 aanmeldingen gekomen: 18 voor MCIJ (waarvan 1 meisje) en 89 voor TCV (waarvan 8 meisjes).
Peerleaders ondersteunen brugklassers en hun mentoren
Op het Montessori College Aerdenhout werken ze al meer dan 10 jaar met peerleaders: leerlingen uit leerjaar 3 die leerlingen uit leerjaar 1 en hun mentoren ondersteunen. Ook schooljaar 2023-2024 begon weer met 10 kanjers die zich inzetten voor anderen.
Peerleaders kunnen door mentoren worden ingezet voor de begeleiding bij sociale vraagstukken. Ze zijn ook een aanspreekpunt voor brugklassers over schoolzaken, bijvoorbeeld met tips over het gebruik van de studiewijzer. De peerleaders zijn afgelopen jaar meegegaan op brugkamp en hielpen tijdens de open lesmiddagen voor groep 8 met opbouwen, rondleidingen en presentaties geven. Al met al vormen ze een heel fijne ondersteuning voor de mentoren.
Overigens zijn de peerleaders niet hetzelfde als de peertutors: die laatsten geven bijles in vakken aan leerlingen. Maar beiden zijn een uiting van een belangrijk karakterkenmerk van het MCA, namelijk dat leerlingen van en met elkaar leren.
“Via cultuur leer je veel over jezelf en elkaar”
Elk jaar
exposeren leerlingen van Praktijkschool De Linie in Hoofddorp hun kunstwerken,
gemaakt aan de hand van een thema. In 2023 was het thema ‘Cultuur’ en dat
leverde fraaie en persoonlijke werken op.
Eric van de Reep, directeur van De Linie: “Cultuur is alles wat we doen en maken, wat we denken, wat we geloven, wat we vieren, wat we eten en wat we belangrijk vinden. Als je over je eigen cultuur praat, nadenkt of er iets van maakt, leer je meer over jezelf. Kijken naar elkaars cultuur leert je meer over de ander en hierdoor ontstaat er meer inzicht en waardering. Op De Linie zijn veel verschillende culturele achtergronden. Het is belangrijk om met elkaar over cultuur te praten, ideeën uit te wisselen en samen aan het thema te werken.”
Liefde en creativiteit
De leerlingen hebben bij de vakken Nederlands, textiel, techniek en beeldende vorming gewerkt aan hun werken. Clara Kouwenhoven, docent beeldende vorming en drijvende kracht achter de expositie: “Aan de hand van eigengemaakte collages en haiku’s zijn de leerlingen het thema verder gaan uitwerken. De uitvoeringen zijn gemaakt van onder andere vilt, hout, klei, soldeersels en papier-maché. De bezoekers van de expositie werden duidelijk geraakt door alle liefde en creativiteit die de leerlingen erin hebben gestopt.”
“Als docent kun je het verschil maken”
Ruimte om te
ontdekken wie je bent is ontzettend belangrijk binnen Dunamare-scholen. Zo ook
op de Prof. Dr. Gunningschool VSO, vertelt docent Riccardo Quinti. “Wij geloven
dat je eerst naar het kind moet kijken, en dan naar de leerling.”
“Wij vragen leerlingen altijd wat zíj nodig hebben”, legt Riccardo uit. “We nemen de tijd voor ze, vragen hoe het écht met ze gaat. Daardoor voelen ze zich gezien en wordt school een veilige plek voor ze, waar ze kunnen leren op een manier die bij hen past.”
Riccardo ervaart dat je door die oprechte aandacht het verschil kunt maken in het leven van een kind. “Mijn collega’s en ik schrikken ook niet van schelden en schreeuwen. Dat zien we als een signaal om gezien te willen worden en geeft de kans om het echte gesprek aan te gaan. Laatst kwam ik een oud-leerling tegen. Ik was haar mentor in 4T en toen ze bij mij in de klas kwam, was ik eerst een beetje bang voor haar. Ze was in het verleden misbruikt en stond bekend als ‘het meisje dat altijd aan het gillen was’. Maar het klikte tussen ons want ik geloofde in haar. Ik focuste niet op haar hysterie, maar nam de tijd en probeerde naar haar te luisteren. Nadat we elkaar tegenkwamen, stuurde ze me een appje dat ik haar leven heb veranderd en dat ze me daar eeuwig dankbaar voor is. En ze wil hier op school komen werken. Dat vond ik ontroerend om te horen.”
Iedereen aan de techniek
De Nederlandse samenleving wacht een fikse opgave met de grote energietransitie, een gigantisch tekort aan woningen en 46.000 vacatures in technische beroepen. Hoogste tijd dus om meer leerlingen in het techniekonderwijs te krijgen. Het Spaarne College experimenteert al met een praktijkgericht programma op de theoretische mavo.
“Techniek en ICT zijn basisvaardigheden, die leerlingen vanaf het basisonderwijs moeten leren gebruiken”, aldus Nelie Groen, afgelopen jaar programmadirecteur Technologie en Onderwijs bij Dunamare. “Ook in alle lagen van het voortgezet onderwijs moet er meer aandacht zijn voor deze basisvaardigheden.” Op het Spaarne College volgen de leerlingen van Economie en Ondernemen en Bouwen, Wonen en Interieur die een vmbo-TL niveau hebben, sinds schooljaar 2022-2023 het praktijkgerichte programma. Daarbij gaan ze onder andere aan de slag met een 3D-ontwerpprogramma en een hololens: een bril die de echte wereld vermengt met een virtuele wereld. Zo zie je meteen hoe een ontwerp in de praktijk uitpakt. Ook is er in het eerste en deels in het tweede leerjaar het vak Smart technology. Hier leren leerlingen onder andere programmeren of het besturen van een robot of drone.
Les van een robot
“Eigenlijk zou elk vak aandacht moeten besteden aan techniek”, zegt schoolleider Carlijn Bos van het Spaarne College. “Dat zorgt voor een snellere ontwikkeling en motiveert leerlingen.” Om toekomstige leerlingen te enthousiasmeren, werkt het Spaarne samen met het basisonderwijs. Carlijn: “Basisschoolleerlingen komen bij ons langs voor het vak Smart technology of voor een lesje timmeren en zagen. Daarnaast ontvangen we zelfs kleuters die tandenpoetsles van een robot krijgen, hartstikke leuk én leerzaam.”
Niet te vroeg in een hokje
Dankzij een heterogene, 2-jarige brugklas kunnen leerlingen op het Wim Gertenbach College rustig ontdekken welk niveau het beste bij hen past. “Dit is echt een aanrader voor andere scholen”, zegt Ricardo van der Tol, mentor en docent Aardrijkskunde.
Het Wim Gertenbach College begon schooljaar 2022-2023 met 3 heterogene brugklassen: leerlingen met mavo-, havo- en mavo/havoadvies zitten bij elkaar in de klas. Door ze niet te vroeg in een hokje te stoppen, ontdekken ze beter hun eigen niveau, is de gedachte. Bovendien komen bevriende leerlingen met verschillende adviezen makkelijker bij elkaar in de klas. Ricardo: “Ouders en leerlingen zijn hier lyrisch over!”
Differentiatie
Uitdagingen zijn er ook. “Voor de docenten is het meer werk qua lesvoorbereiding en proefwerken”, erkent Ricardo. “We hebben lesmethodes gezocht waarmee we goed kunnen differentiëren en toetsen kunnen afnemen op individuele niveaus. De ene leerling heeft meer ondersteuning nodig voor de wiskundeles, de ander wil juist meer uitdaging. Leerlingen die een dubbel advies hebben, mogen aan het begin van het schooljaar zelf aangeven welk niveau ze willen volgen: mavo of havo.”
Opbloeien
De school is blij met de aanpak. “Je ziet de brugklassers gewoon groeien, opbloeien en ontwikkelen. Sommigen trekken zich op aan vrienden met een hoger advies, anderen realiseren zich juist dat ze voor een hoger niveau te veel op hun tenen moeten lopen. De leerlingen krijgen in ieder geval allemaal dezelfde kans. Daar doe je het voor!”
Beste werkstuk over duurzaamheid
Een indrukwekkende prestatie van 2 leerlingen op het Haarlemmermeer Lyceum Tweetalig: Brianna en Giando uit 3 vwo die het vak Chinees volgen, hebben een landelijke wedstrijd gewonnen voor het beste werkstuk over het thema duurzaamheid. De wedstrijd was georganiseerd door het Netwerk Chinees van Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationalisering van het onderwijs. Met hun werkstuk – ‘Duurzaamheid in Nederland en China’ – wonnen Brianna en Giando een cadeaukaart van bol.com en ontvingen ze een oorkonde.
Het Haarlemmermeer Lyceum Tweetalig biedt sinds 2015 een Chinees taal- en cultuurprogramma voor havo- en vwo-leerlingen met gekwalificeerde Chinese docenten. Leerlingen kunnen het kiezen als moderne vreemde taal, dus in plaats van Frans of Duits.
“Ultramodern, duurzaam en prettig”
Praktijkschool Uithoorn is klaar voor de toekomst met een prachtig nieuw schoolgebouw dat op 7 december 2023 feestelijk werd geopend. “Ultramodern, duurzaam en prettig voor álle leerlingen”, zo omschrijft directeur Pim Teunissen het nieuwe gebouw. De verbouwing van het oude gebouw was gewenst vanwege verduurzaming en de behoefte aan extra ruimte. Na maanden wachten kunnen leerlingen en medewerkers nu genieten van:
- 2 prachtige nieuwe theorielokalen en 1 nieuw praktijklokaal erbij.
- Een gloednieuwe personeelsruimte én fitnessruimte speciaal voor leerlingen en medewerkers.
- Nieuwe buitenruimte voor de vakken groen en dierverzorging, met 200 m2 vergroot, voor een moestuin en het houden van kippen, konijnen en cavia’s.
- Een fonkelnieuwe pannakooi voor een potje voetbal.
- Nieuwe bomen op het schoolplein.
iPad verrijkt
leren
Op het Tender College gebruiken alle leerlingen een eigen iPad naast de ‘gewone’ schoolboeken. Deze vorm van ‘blended learning’ blijkt goed te werken; leerlingen, leerkrachten en ouders zijn er heel enthousiast over. Naast iPads werken alle leerlingen tijdens de lessen ICT ook met desktops in de computerlokalen en is er de mogelijkheid om te werken met laptops in de gewone lokalen.
De school startte in schooljaar 2015/2016 al een pilot met het gebruik van iPads in de eerste klassen. Dat beviel zo goed dat het gebruik steeds verder is uitgerold. iPads zijn betrouwbare apparaten gebleken, die bovendien makkelijk in het gebruik zijn. Het Tender College zet de iPads vooral in voor gepersonaliseerd leren en gedifferentieerd werken. Daarmee zijn ze een ondersteuning, aanvulling en verrijking naast de schoolboeken, maar ze vervangen die niet.
Schrijver
Kluun op bezoek voor #Hetnieuwelezen
Teksten langer dan een paar woorden vinden de meeste leerlingen te lang en heel saai. De leesmotivatie is dan ook nergens zo laag als in Nederland, blijkt uit onderzoek. Om leerlingen weer aan het lezen te krijgen, is de visie #Hetnieuwelezen ontwikkeld, met een grote groep Nederlandse schrijvers als ambassadeur. Zo verwelkomde het Vellesan College op vrijdag 10 maart schrijver Raymond van de Klundert, beter bekend als Kluun, op de afdeling vmbo. De beroemde schrijver kwam langs om leerlingen op een leuke, interessante en interactieve manier mee te nemen in #Hetnieuwelezen. Hij vroeg ze naar de mooiste zinnen uit liedjes en rapteksten en ging samen met hen op zoek naar bijzondere woorden in de krant. Ook las hij een fragment voor uit zijn boek ‘Familieopstelling’. De leerlingen vonden het bezoek erg indrukwekkend; de school hoopt dat ze geïnspireerd zijn geraakt om te blijven lezen en te ontdekken hoe leuk taal kan zijn.
Betrokken ouders dankzij themamiddagen
VSO Daaf Geluk organiseert jaarlijks meerdere themamiddagen voor ouders en verzorgers, om hen meer te betrekken bij school. Ook in 2023 zijn weer belangrijke en boeiende onderwerpen behandeld: over gameverslaving, omgaan met spanning en vrijetijdbesteding na schooltijd.
“We merkten in het verleden dat we ouders vaak moesten nabellen om naar ouderavonden of andere voorlichtingsbijeenkomsten te komen”, vertelt Danielle van Leeuwen, teamleider en organisator van de themamiddagen. “Met de themamiddagen wilden we meer betrokkenheid creëren en daarmee een beter gedeelde verantwoordelijkheid voor de leerlingen. En dat is gelukt. We hoeven nu inderdaad minder ouders na te bellen en we merken in driehoeksgesprekken dat de behandelde onderwerpen ook bij de ouders leven. Bovendien gaan ze tijdens themamiddagen in gesprek met andere ouders en doen ze nieuwe inzichten op.”
Navolging in de klas
Een van de themamiddagen behandelde de mogelijkheid van buitenschoolse activiteiten. Danielle: “Onze leerlingen vinden het soms moeilijk om de deur uit te gaan voor sociale of sportieve activiteiten. Wij hebben aan de ouders informatie verstrekt over verschillende leuke en laagdrempelige initiatieven, zoals een schaakclub of activiteitenclub Aloha Haarlem. In navolging daarvan hebben we op school workshops georganiseerd in dans, toneel en deejayen. Ook de themamiddag Beter omgaan met spanning kreeg navolging in de klas: collega Nicole Verhalle gaat regelmatig met leerlingen in gesprek over het effect van spanning en welke invloed ze zelf hebben op het verminderen van spanning.”
Slimme oplossing van leerlingen voor actueel probleem
In de provincie Noord-Holland wordt jaarlijks 125 kilo aan voedsel per persoon verspild. De Technasium-leerlingen van het Ichthus Lyceum hebben daar een slimme oplossing voor bedacht met de app ‘Hou het vers’, waarmee ze ook nog eens een prijs wonnen.
Het project ‘Stop de voedselverspilling’ is een initiatief van de provincie Noord-Holland. De provincie hoopt de enorme voedselverspilling in 2030 te hebben gehalveerd, daarom schreef zij een wedstrijd uit onder 7 Technasiumscholen in Noord-Holland. 350 leerlingen dachten maandenlang na over een oplossing voor dit actuele probleem. Zo ook de Technasium-leerlingen van het Ichthus Lyceum.
Hou het vers
De 9 beste leerlingenteams mochten tijdens de finale op 17 januari 2024 hun idee pitchen voor een deskundige jury. Deze bestond uit afgevaardigden van Stichting Samen tegen Voedselverspilling, Jong Leren Eten, IVN en provincie Noord-Holland. Maar liefst 2 teams van het Ichthus werden voor deze finale geselecteerd, waaronder het team van Maura van Doorne, Ivy Janssen, Mette Vlasdonk en Tess van der Veen uit 3VA. Zij bedachten de app ‘Hou het vers’, die niet alleen waarschuwt als de houdbaarheidsdatum van voedsel en drinken verstrijkt, maar kinderen ook spelenderwijs meer leert over voedselverspilling. Bovendien kunnen mensen via de app recepten waarin gekookt wordt met restjes voedsel met elkaar delen. Met hun app wonnen de Ichthus-leerlingen de 3de prijs: ze mogen met hun hele klas een kookworkshop volgen.
Dagstart op Saga Driehuis
Een dag op een Agora-school kent een vast ritme, met onder andere een dagstart. De dagstart is een belangrijk ritueel binnen het Agora-onderwijs. Het eerste half uur van de dag gaan de leerlingen en coaches – op Agora-scholen zijn geen docenten maar coaches – met elkaar in gesprek over allerlei onderwerpen. Zo leert de leerling in de dagstart debatteren, luisteren, overtuigen, feedback ontvangen en respect voor elkaar hebben. De leerling ontwikkelt bovendien inzicht, leert de waarde van dialoog en het belang van autonomie en leert van anderen (ook van jongeren die ouder of jonger zijn, of anders als mens). Last but not least versterkt de dagstart de onderlinge band en het gevoel van een groep zijn.
Dagstart donderdag
Op Agora-school Saga in Driehuis hebben ze afgelopen jaar afgesproken dat één dag per week de dagstart wordt gepresenteerd door leerlingen: ‘dagstart donderdag’. Hierbij maken jongeren zelf een dagstart en informeren zij elkaar. Dit kan overal over gaan. Zo zijn er dagstarten geweest over o.a. computers, fretten, het klimaat en geschiedenis. Een fijne start van de dag!
Wie niet veel ruimte heeft, moet
creatief zijn
De ISK Haarlem is in korte tijd flink gegroeid: in oktober en december 2023 en februari 2024 kwamen er weer een aantal groepen bij, waarmee het totaal aantal leerlingen inmiddels 375 is. Een groot deel van de nieuwkomers is alleenstaande minderjarige asielzoeker en woont in Driehuis. De gemeente heeft noodlokalen laten bijplaatsen, waardoor al deze leerlingen gelukkig snel konden starten met hun onderwijs. Het was echter lastig om een goede gymlocatie te vinden. De school dacht creatief na en vroeg rugbyclub Haarlem of zij voor de leerlingen een rugby clinic wilden organiseren. De club stond daar open voor, en dus togen de eerste ISK-klassen op de fiets, in de stromende regen naar Haarlem Noord. Ondanks de regen waren de leerlingen heel enthousiast om de beginselen van rugby te leren en fitnessoefeningen te doen.
Het ISK Haarlem is inmiddels in overleg met andere sportclubs in Haarlem om ook daar clinics voor de leerlingen te organiseren. Zo krijgen de leerlingen toch hun broodnodige beweging. En bijkomend voordeel: ze maken meteen kennis met verschillende sporten en de sportverenigingen in de regio.