Verantwoording van het beleid

Governance

De governancestructuur bij Dunamare Onderwijsgroep is helder beschreven. Het College van Bestuur (CvB) legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht (RvT). Ook heeft het CvB overleg met de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR). De Code Goed Onderwijsbestuur wordt volledig in acht genomen, zowel door de RvT als door het CvB.

Code Goed onderwijsbestuur VO

De Code Goed Onderwijsbestuur VO, waarmee de VO-raad een goede bestuurscultuur wil garanderen, vormt mede de basis voor ons handelen. De 4 voornaamste principes van de code kunnen we zo samenvatten:

Transparant zijn.
De dialoog met externe belanghebbenden verankeren en toelichten.
Het bestuurlijk functioneren jaarlijks evalueren en de conclusies en afspraken daaruit openbaar maken.
Nevenfuncties openbaar maken.

Het College van Bestuur (CvB) evalueert het eigen functioneren op verschillende manieren:

Met 360 graden feedbacksessies, ter voorbereiding op het functioneringsgesprek met de renumeratiecommissie van de Raad van Toezicht (RvT).
Via een analyse van de uitkomsten van medewerkerstevredenheidsonderzoeken.
In gesprekken met de RvT. De RvT vormt zich een beeld door zelf informatie op te halen binnen de organisatie en schoolbezoeken af te leggen zonder het CvB.
Met interne rapportages op het gebied van onderwijs, financiën en personeel.
Via regelmatige visitaties en audits op scholen, met als uitgangspunt dat het CvB eindverantwoordelijk is voor het functioneren van de scholen.

Voor Dunamare onderwijs vormen openheid en overleg de basis voor wederzijds vertrouwen. Ons handelen voldoet daarom aan de Code Goed Onderwijsbestuur VO. Er zijn in 2023 geen afwijkingen van de Code Goed Onderwijsbestuur VO geconstateerd.

Horizontale verantwoording aan belanghebbenden

Horizontale verantwoording vindt op tal van gebieden plaats. De scholen van Dunamare nemen deel aan het initiatief van de VO-raad om verantwoording af te leggen over de individuele scholen via www.scholenopdekaart.nl. Hierbij wordt in brede maatschappelijke zin inzicht verstrekt in de activiteiten die binnen (de scholen van) Dunamare worden uitgevoerd. Te denken valt hierbij aan financiën, onderwijsresultaten en veiligheid.

Daarnaast wordt horizontale verantwoording vormgegeven doordat de scholen zelf in nauw contact willen zijn met de leerlingen en hun ouders. Leerlingen kunnen deelnemen in klankbordgroepen of leerling- en ouderraden om mee te kunnen praten over hun school. Hiermee krijgt Dunamare inzicht op het functioneren van de scholen en ontvangt hiermee de gerichte feedback op verder te ontwikkelen.

Het College van Bestuur van Dunamare is van mening dat deze vormen van horizontale verantwoording met haar belanghebbenden de kwaliteit van haar scholen verbetert.

Samenwerking vanuit richting, ruimte, rekenschap en reflectie

De strategische koers geeft richting voor 5 jaar. In de plannen is ruimte en ambitie van de scholen en het BSB. Deze komen tot stand vanuit de koers, de kaderbrief met de financiële richting en het format jaarplan. Het jaarplan wordt ieder jaar getoetst aan de koers, de risicoanalyse en de landelijke, regionale en schoolthema’s en -ambities. Rekenschap leggen we af via de overlegstructuur.

Hoe meten wij?

We meten 2 soorten kwaliteit: statische en dynamische kwaliteit. Onze ambitie is op of boven de benchmark te scoren.

1. Statische kwaliteit

Onderwijsresultaten:

Inspectie-indicatoren
Tussentijdse (toets)resultaten
Tevredenheidsmetingen en sociale veiligheidsmonitor (breed)
Leerlingenaantallen
GGD monitor (sociaal emotioneel welbevinden per gemeente)
Nationaal Cohortonderzoek Onderwijs

Meetinstrumenten HR:

MTO
Verzuim
Opbrengsten Dunamare Academie
Instroom en uitstroom
Klachten
Schorsing/verwijdering

Meetinstrumenten Finance:

Doelmatigheid
Solvabiliteit
Liquiditeit
Rentabiliteit
Rapport Berenschot
Risico-analyse

2. Dynamische kwaliteit

Merkbaar:

We voelen en toetsen in gesprek
Voortgangsgesprekken CvB met de scholen
Bila’s CvB met de schoolleiders en met de hoofden BSB

Doelmatigheid

Binnen Dunamare Onderwijs zorgen we voor een juiste en volledige verantwoording van onze gelden. Daarnaast hebben we ook aandacht voor de doelmatigheid van onze middelen. Doelmatigheid splitsen we uit in effectief en efficiënt beleid. Effectiviteit gaat over de vraag of door inzet van de middelen het beoogde resultaat gehaald is. Efficiëntie gaat over de vraag of het behaalde resultaat optimaal is gezien de inzet (Inzicht in en verantwoording van onderwijsgelden, Onderwijsraad 2018). In de kern gaat het om het (oorzakelijk) verband tussen financiële beslissingen en het realiseren van gestelde onderwijsdoelen op schoolniveau.

Van de organisatie wordt verwacht dat de voorwaarden zijn ingericht om de doelen te bereiken. Hieronder verstaan we de inzet en het beheer van de (financiële)middelen voor het waarborgen van de kwaliteit van het onderwijsproces, het schoolklimaat en de resultaten.

Dunamare heeft dit in de basis als volgt ingericht:

De jaarplannen vertalen naar een beleidsrijke begroting (effectiviteit). In de jaarplannen van de scholen worden doelstellingen benoemd.
Het evalueren van jaarplan en begroting (effectiviteit)
Het organiseren van een doelmatige manier van werken (efficiëntie)

1. Beleidsrijke begroting
Binnen Dunamare werken we met een beleidsrijke begroting. Hiervoor maken de scholen om de vier jaar een schoolplan dat gebaseerd is op de strategische koers van Dunamare. Jaarlijks wordt dit uitgewerkt in een jaarplan waarin de doelstellingen worden opgenomen die vervolgens (financieel) vertaald worden naar de begroting. Enkele voorbeelden:

Scholen stellen doelstellingen op het gebied van onderwijskwaliteit en onderwijsaanbod (kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming).
Doelen van onderwijskwaliteit hebben effect op de doelstellingen op het gebied rondom personeelsbeleid.
De inzet van het NPO-geld wordt over 4 jaar verspreid i.p.v. over 2 jaar om zo de gelden langer te benutten en doelmatig naar een geleidelijke overgang te werken.

Scholen worden door adviseurs van het bestuurs- en servicebureau ondersteund bij het bepalen van de doelstellingen en bij de vertaling naar financieel beleid. De scholen stemmen de doelstellingen en het financiële beleid af met het CvB.

2. Evalueren van de doelstellingen

Zowel tussentijds als aan het eind van het jaar evalueren we de jaarplannen en de doelstellingen in de voortgangsgesprekken met de scholen die drie keer per jaar plaatsvinden. Hierbij kijken we of de resultaten behaald zijn (effectiviteit). Om de scholen te helpen bij de evaluatie werken de verschillende afdelingen binnen Dunamare en de scholen nauw samen om de doelmatigheid vorm te geven en te verankeren in de organisatie. Dit wordt vorm gegeven door:

Op het gebied van onderwijskwaliteit wordt twee keer per jaar een kwaliteitsrapportage opgesteld om zo de kwaliteit van het onderwijs te evalueren en bespreekbaar te maken.
Met regelmaat vindt een evaluatie plaats op de inhuur derden door HR in samenwerking met control.
Periodiek wordt de voortgang van de begrotingsuitputting gemonitord door control in samenwerking met de scholen. Mogelijke ondoelmatigheden worden, wanneer van toepassing, besproken.
Jaarlijks vindt 'benchlearning' plaats, waarin we scholen met een vergelijkbaar onderwijsaanbod op het gebied van (kosten)effectieve inzet van middelen met elkaar vergelijken om zo van elkaar te kunnen leren.
Alle verkregen subsidiegelden worden, naast de reguliere verantwoording, gemonitord op een doelmatige besteding.
Ook op het gebied van professionalisering middels de Dunamare Academie kijken we naar doelmatigheid. We evalueren alle trainingen en kijken of de doelstellingen behaald zijn. Zo niet stellen we de plannen en middelen bij. Ook kunnen we door het schaalvoordeel efficiënter inkopen.

3. Doelmatig werken

Naast het evalueren van het beleid op de scholen kijken we ook in gezamenlijkheid hoe we als organisatie doelmatiger om kunnen gaan met de middelen.

Waar het efficiënter is of beter voor de kwaliteit organiseren we ondersteunende werkzaamheden centraal binnen Dunamare i.p.v. op de scholen. Op deze manier ontzorgen we de scholen kunnen zij zich focussen op hun kerndoel.
Naast de vrijwillige mobiliteit worden boven-formatieve medewerkers middels verplichte mobiliteit zoveel mogelijk voorgesteld op andere scholen binnen Dunamare om zo inhuur personeel te vermijden.
Binnen Dunamare maken we zoveel mogelijk gebruik van raamcontracten met leveranciers. Door de werkzaamheden centraal aan te besteden kunnen we ons focussen op de meest optimale voorwaarden.
Er worden periodiek netwerkbijeenkomsten georganiseerd om zo op een gezamenlijk doel te kunnen focussen en van en met elkaar te leren.
Jaarlijks maken we een risicoprofiel en leggen dit naast onze reserves om te kijken of de reserves nog in verhouding staan met de benodigde gelden voor het opvangen van risico’s.
Er worden jaarlijks onderhoudsplannen voor de huisvesting opgesteld om zo kwalitatief goede en duurzame huisvesting te borgen. Uitgaven buiten deze onderhoudsplannen moeten separaat worden geaccordeerd door het CvB.
Jaarlijks vindt 'benchlearning' plaats, waarin we scholen met een vergelijkbaar onderwijsaanbod op het gebied van (kosten)effectieve inzet van middelen met elkaar vergelijken om zo van elkaar te kunnen leren.

Naast het uitwerken van de sturingsmechanismes in de organisatie is het ook zinvol om de doelmatigheid meetbaar te maken en weer te geven in kengetallen. Kengetallen zijn, waar mogelijk, afgezet tegen de begroting, externe onderzoeken of een landelijke norm.

Kengetallen	Norm/Begroot 2023	Realisatie 2023
Financiën
Opbouw reserves	€ 50 - 90 mln	€ 45 mln
Overheadkosten per fte *	26.115	28.252

Huisvesting
Aandeel kosten huisvesting in totale lasten	8,9%	8,4%

Personeel
Aandeel inhuur in totaal loonkosten**	3,9%	4,3%
Overheadpercentage ***	22,3%	22,1%
Aantal leerlingen per primaire formatieplaats ****	16,1	13,8
Ziekteverzuim (t.o.v. landelijke norm)	< 6,1%	0

Onderwijskwaliteit
Slagingspercentages (t.o.v. landelijk gemiddelde)	89,4%	89,7%
Gemiddelde cijfer	6,41	6,41
Onderwijsresultaten voldoende	100%	100%

* Kosten overheadfuncties/aantal formatieplaatsen (t.o.v. begroting gecorrigeerd voor cao stijging)

** Voor de norm is OCW in cijfers gehanteerd. Dit betreft de uitgaven inhuur voor het VO 2022.

*** Overheadformatie/totale formatie, ten opzichte van referentiegroep uit Berenschot rapport

**** Aantal leerlingen/primaire formatie, ten opzichte van referentiegroep uit Berenschot rapport

De signaleringswaarde voor mogelijk bovenmatig eigen vermogen geeft aan hoeveel eigen vermogen een onderwijsinstelling redelijkerwijs nodig heeft voor een gezonde bedrijfsvoering. Het geeft tevens aan wanneer het teveel is zodat onderwijsgeld onnodig in reserves gaat zitten. De signaleringswaarde van Dunamare fluctueert tussen de € 50 mln. en € 90 mln. Dunamare blijft met € 45 mln. aan reserves ruim onder de signaleringswaarde voor het bovenmatig vermogen.

Het verbeteren van de doelmatigheid is een continue proces. Het overgrote deel van de bovenstaande kengetallen ziet er goed uit. De uitkomsten uit de verschillende rapportages wordt met de scholen gedeeld, waarna de evaluatie meegenomen wordt in de schoolplannen en jaarplannen van de scholen.

Een aandachtspunt is de inhuurkosten. Dit is hoger dan geraamd als gevolg van krapte op de arbeidsmarkt. Daarnaast wordt er extra ingehuurd vanwege de uitvoering van werkzaamheden voor verkregen subsidiegelden die geen structureel karakter hebben.

Verslag Raad van Toezicht

Schoolbezoeken

De RvT tracht waar mogelijk op schoollocaties te vergaderen en daarmee een schoolbezoek te combineren. In 2023 heeft de RvT de volgende locaties bezocht:

Technisch College Velsen, met een rondleiding en uitleg over de school door de directeur, de heer Out, en een informatieve presentatie over ‘Sterk Techniek’.
Haarlem College, met een mooie rondleiding en aanvullende uitleg over de school door de directeur, mevrouw Scheerder.

Koers, visie, en sturingsfilosofie

In 2023 is de nieuwe visualisatie van de basisprincipes van de strategische koers “Dunamare doet meer” in gebruik genomen. Deze visualisatie dient als referentiepunt voor het gesprek tussen de RvT en CvB en is de basis voor het periodieke voortgangsgesprek over de realisatie van de strategische koers.

Studiemiddag

In februari 2023 heeft de RvT een studiemiddag gehad. In navolging hierop is onderzocht of aanpassing van statuten en reglementen van Dunamare nodig is. De uitkomst hiervan is dat alleen betreffende reglementen op onderdelen worden herzien en opnieuw in lijn worden gebracht met geldende Governance regels. Deze zijn in 2023 vastgesteld.

Ook is hieruit voortgekomen dat het vergaderschema is aangepast. Hiermee is meer ruimte gemaakt voor inhoudelijke thema’s en wordt invulling gegeven aan de rol van de RvT als “sparringpartner” voor het CvB. Het bezoek van dhr. R. Endert van het Ministerie OC&W is een mooi voorbeeld van deze rol. Het CvB heeft verschillende partijen bij elkaar gebracht om te spreken over het thema personeelstekort en ‘anders organiseren’ in het onderwijs.

Zelfevaluatie

Onder externe begeleiding heeft in de periode oktober-december de zelfevaluatie van de RvT plaatsgevonden. Hierin is teruggeblikt op de afgelopen periode; hoe heeft de RvT gefunctioneerd?

Vervolgens is vooruitgekeken; wat staat ons de komende periode te wachten en hoe gaan we daarmee om? Dit alles in het licht van de volgende vier criteria:

De rol van de RvT als toezichthouder
De rol van de RvT als werkgever
De adviserende rol, sparringpartner voor het Bestuur
De eigen dynamiek binnen de RvT

De input voor deze evaluatie is door de externe begeleider opgehaald uit individuele gesprekken met beide bestuurders, als met de individuele leden van de RvT.

Specifiek is aandacht besteed aan de diversiteit aan persoonlijkheden, expertise en voorkeursstijlen in de RvT. Aan de hand van een model is dit inzichtelijk gemaakt en besproken in de plenaire sessie op 14 december. Dit heeft geresulteerd in mooie inzichten en afspraken om de groepsdynamiek binnen de RvT verder te ontwikkelen en beter te benutten in de onderlinge samenwerking en in de samenwerking met het CvB.

Inspectierapport

De Inspectie van het Onderwijs heeft jaarlijks een bestuursgesprek met het CvB. De RvT is hierover op de hoogte gebracht en wordt ook door het CvB geïnformeerd over de opvolging van de actiepunten uit dat gesprek.

NPO-gelden

Het CvB geeft in het hoofdstuk NPO in het jaarverslag meer informatie over de NPO-gelden, die in navolging van de Covid periode beschikbaar zijn gesteld. NPO-gelden worden uitgesmeerd over meerdere jaren, wat bijdraagt aan doelmatig werken. De RvT ziet toe op de rechtmatige besteding van de middelen en wordt hierover goed op de hoogte gehouden door het CvB.

Financiën

De accountant heeft de RvT en de ARC geïnformeerd in de managementletter en zijn verslag van de jaarrekeningcontrole. De Raad van Toezicht is akkoord met het voorstel om het contract met Flynth 3 keer voor één jaar te verlengen vanaf 2023. Het Treasurystatuut wordt jaarlijks geüpdatet en is voor 2023 in de RvT goedgekeurd.

Huisvesting

De RvT heeft van dichtbij het proces in aanloop naar nieuwbouw van de Maritieme Academie Harlingen gevolgd. Ook de nieuwbouw van Het Schoter en de huisvesting van ISK Haarlem en ISK Haarlemmermeer is met regelmaat onderwerp van gesprek geweest in de RvT vergaderingen. De RvT is tevreden met de door de gemeente beschikbaar gestelde overbruggingslocatie voor de ISK in Haarlem.

Wisseling van de wacht

In 2023 hebben er geen mutaties plaatsgevonden in de RvT. Wel is wegens aflopen van de tweede termijn van de voorzitter van de Commissie Kwaliteit, de werving van een nieuw lid met profiel onderwijs, innovatie en regionale verankering gestart.

Bezoldiging

De RvT heeft een positief besluit genomen over de richtlijnen waaraan de bezoldiging van de CvB is gerelateerd. Daaruit voortvloeiend is de bezoldiging aangepast. De beloning en de bezoldiging van het bestuur valt binnen de cao en de uitvoeringsregeling van de Wet Normering Topinkomens (WNT) en is in lijn met de visie van de RvT op het besturingsmodel.

De leden van de RvT worden voor de uitoefening van hun functie vergoed volgens de richtlijnen van de VTOI en de WNT.

Commissies

De RvT heeft 3 commissies. Hierna omschrijven deze commissies de activiteiten in 2023.

1. Remuneratiecommissie/Commissie Goed Werkgeverschap

Studiemiddag en opvolging

Vanuit de studiemiddag in februari is de commissiestructuur van de RvT op onderdeel gewijzigd. Hierdoor krijgt de agendering van de RvT en afzonderlijke commissies een kwaliteitsimpuls. De vergaderfrequentie is hieraan aangepast. In navolging hierop is in de zelfevaluatie van de RvT gesproken over de teamsamenwerking in de RvT, waarin naast ieders kennis en competenties ook vanuit persoonlijkheid geïnvesteerd wordt in het verder verbeteren van de samenwerking.

Door de Remuneratiecommissie is een duurzame opvolgingsplanning voor de aanstaande wisselingen in de RvT opgesteld. Hierbij is aandacht voor de afspraak dat de GMR een adviserende rol vervult.

Persoonlijk gesprek met het CvB

De Remuneratiecommissie heeft in 2023 2 keer een gesprek gehad met het CvB. Hierin is gesproken over de ambities, hun samenwerking en functioneren. De Remuneratiecommissie is tevreden over de strategische koers en ambities die is ingezet en tevreden over tussentijdse resultaten

2. Audit- & RiskCommissie (ARC)

De Audit- & RiskCommissie (ARC) heeft als vaste taken het adviseren van de RvT bij haar toezichttaken in het bijzonder bij het vaststellen van de meerjaren- en jaarbegroting en de jaarrekening. Voorts schenkt de ARC aandacht aan het risicomanagement, het strategisch huisvestingplan en de ICT. Daarbij ligt de focus van de ARC op de doelmatige besteding van onderwijsmiddelen en het waarborgen van de continuïteit.

In 2023 kregen bepaalde onderwerpen specifieke aandacht, zoals

de inzet van extra middelen voor het aantrekken en behouden van voldoende personeel;
de nieuwbouw en het proces van verkoop van het bestaande gebouw van de Maritieme Academie in Harlingen;
het met extern advies opgestelde meerjaren financieringsplan en treasurybeleid;
duurzaamheid van investeringen en meerjarig onderhoud en de voorziening daarvoor;
de beoogde verdere integratie en verrijking van de tussentijdse informatievoorziening over de uitvoering van de strategie, de onderwijsprocessen en financiën;
de -met succes- doorgevoerde maatregelen voor de tijdige verkrijging van VOG-verklaringen;
de continuïteit in de accountantscontrole. De samenwerking met de externe accountant werd in 2023 beheerst door onverwachte wisselingen op partnerniveau maar wordt niettemin door beide partijen als prettig en constructief ervaren.

De ARC waardeert de ambities van het CvB en de organisatie tot voortdurende verbetering.

Waarborgen van de continuïteit

De ARC heeft in 2023 meerdere malen met het CvB en de financiële staf gesproken over het financieel beleid en, samen met de externe accountant Astrium/Flynth, over de interne risicobeheersing, de financiële organisatie en de financiële verantwoording.

Dunamare heeft in 2023 in verschillende sessies de strategische risicoanalyse geactualiseerd en verrijkt met scenario`s en maatregelen voor het voorkomen en mitigeren van (de impact van) risico’s. De verdere ontwikkeling van een zogenaamd geïntegreerd Internal Control Framework (ICF) voor de risicobeheersing, de betrouwbaarheid van financiële rapportages en de naleving van wet- en regelgeving is ook besproken in de ARC. De ARC is, mede in navolging van de beoordeling door de extern accountant maar ook zelfstandig, positief over het niveau van de strategische risicoanalyse en -beheersing.

Risicobeheersing op ICT-gebied en frauderisicomanagement heeft voortdurend gerichte aandacht van de ARC. De Audit- & RiskCommissie heeft eerder geadviseerd een externe validatie te laten doen op de naar zijn indruk gedegen interne evaluatie van de informatiebeveiliging. Deze vindt 2 keer per jaar plaats.

Doel- en rechtmatige besteding van onderwijsmiddelen

De RvT en het CvB hechten groot belang aan de doelmatige besteding van onderwijsmiddelen, zoals de samenhang met de strategie(koers) en afgesproken prestaties, in het bijzonder bij grote investeringen en nieuwbouwprojecten en de specifieke besteding van NPO-gelden en werkdrukmiddelen. De koers van Dunamare, de strategische risicoanalyse, het begrotingsproces, de tussentijdse informatievoorziening en de zeggenschap van scholen zelf bij de inzet van middelen borgen dat de bestemming van de beschikbare middelen doelmatig is. Op alle scholen wordt gewerkt met een beleidsrijke begroting. Scholen stellen jaarlijks een jaarplan op met hierin doelstellingen om het onderwijs verder te verbeteren. Het gaat hierbij om de brede definitie van onderwijskwaliteit met aandacht voor kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming.

Er is bij Dunamare onderwijs geen sprake van een bovenmatig eigen vermogen. Het CvB en de RvT monitoren de ontwikkeling van het eigen vermogen en bespreken regelmatig zowel het te bewaken weerstandsvermogen als het beleid voor de effectieve inzet van vrije reserve middelen. De financieringsverhoudingen en het resultaat blijven ruim binnen de gestelde signaleringsgrenzen. Voor het lange termijn financieringsbeleid zijn heldere en onderbouwde uitgangspunten vastgelegd.

Samenwerking met de externe accountant

In de ARC worden het auditplan, de management-letter en de rapportage over de controle van de jaarrekening uitvoerig met de accountant besproken. De accountant woont ook gedeeltes van de vergaderingen van de RvT bij, zoals bij de bespreking van de jaarrekening en zijn rapportages. De RvT spreekt daarbij ook met de accountant buiten aanwezigheid van het CvB.

3. Commissie Kwaliteit

De Commissie Kwaliteit adviseert en ondersteunt de RvT bij het uitvoeren van de verantwoordelijkheden op het terrein van Kwaliteit en Veiligheid. Dat betekent het volgen van ontwikkelingen op het gebied van de kwaliteit van het onderwijs, de examinering en daaruit voortvloeiende professionaliseringsvraagstukken in relatie tot maatschappelijke thema’s. De Commissie zet daarbij in op de balans tussen de statische kwaliteit en de dynamische kwaliteit. In 2023 is vooral ingezet op de uitdagende arbeidsmarkt en het sterker agenderen van het thema kwaliteit op de reguliere agenda van de RvT. Het voorbereiden van themasessies is daarvan een goed voorbeeld.

Koersplan in kaart

Het CvB heeft het strategische koersplan praktisch vormgegeven door een ‘Dunamare doet meer’ format, met daarin de sleutelelementen Richting, Ruimte, Rekenschap (en tijd nemen voor Reflectie). De Commissie Kwaliteit heeft waardevolle input kunnen leveren. Door naast oog voor ‘rechten’ ook oog te hebben voor de ‘plichten’ om zo het thema 'verantwoordelijkheid nemen' laagdrempelig aandacht te kunnen geven.

Voorbereiden van themasessies

In 2023 heeft de Commissie Kwaliteit bijgedragen aan de inhoud en de vormgeving van de themasessie ‘Anders organiseren’ voor de plenaire RvT, waarbij er vooral ook oog is voor mogelijke systeemveranderingen naast een symptomatische aanpak en gelet op de krapte van de arbeidsmarkt. Gekozen is daarbij ook voor een externe spreker van het ministerie van OC&W.

Themaonderzoeken Onderwijsinspectie

Naast de reguliere Inspectie-onderzoeken hebben in 2023 ook thema-inspecties, met betrekking tot de extra ondersteuning die aan leerlingen wordt aangeboden, plaatsgevonden. De Inspectie geeft geen formele oordelen, maar wel mondelinge terugkoppelingen per school. De Inspectie heeft veel complimenten uitgedeeld, naast kleine verbeterpunten.

Rapportage Onderwijs & Kwaliteit

Twee keer per jaar wordt een rapportage gepresenteerd over de huidige status van de scholen. Het College van Bestuur vindt het belangrijk om integraal naar de situatie van elke school te kijken, zodat eventuele kansen kunnen worden geïdentificeerd. De Commissie is blij dat de vraag voor het vroegtijdig kunnen signaleren van kansen en risico’s op deze wijze vorm heeft gekregen.

Ontwikkelingen kwaliteitsbeleid

De grote diversiteit van de scholen van Dunamare onderwijs vraagt om beleid op maat dat aansluit bij elke individuele school. Het kwaliteitsbeleid blijft in ontwikkeling in samenwerking met de afdeling Onderwijs en Kwaliteit, de Kwaliteitsgroep Onderwijs, het Directieteam, de GMR en andere afdelingen van het Bestuurs- en Servicebureau, zoals de afdeling HR en de Dunamare Academie. De Commissie juicht de integrale aanpak toe.

Netwerkbijeenkomst kansengelijkheid

De Commissie heeft de voor het eerst georganiseerde netwerkbijeenkomst door Spaarnesant bijgewoond met een ontmoeting met verschillende Raden van Toezicht en besturen uit de regio. Spreker was dr. Louise Elfers, bijzonder hoogleraar kansengelijkheid in het onderwijs en onder andere directeur van het Kenniscentrum Ongelijkheid, met een introductie van haar boek ’Onderwijs maakt het verschil’. De bijeenkomst heeft geleid tot een vervolg in 2024.

Schoolbezoeken

De Commissie Kwaliteit hecht er veel waarde aan om tijdens haar vergaderingen een school te bezoeken en de desbetreffende schooldirecteur en zijn team te spreken. Deze bezoeken geven een extra dimensie aan het werk van de Commissie. Anderzijds geeft het de Commissie een mooi beeld hoe de centrale thema’s op locatie vorm krijgen en worden gerealiseerd. Inmiddels is in 2023 gestart met ook het organiseren van een aantal reguliere vergaderingen van de voltalige RvT op schoollocaties. De Commissie Kwaliteit heeft in 2023 de volgende scholen bezocht:

Bezoek aan de VSO Daaf Geluk en de Prof. Dr. Gunningschool: de VSO Daaf Geluk vormt samen met de Prof. Dr. Gunningschool, de scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso). Het onderwijsteam is gespecialiseerd in het ondersteunen van en lesgeven aan leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum, leerlingen met angst problematiek en teruggetrokken gedrag. Gelet op de sterke groei van de Daaf Geluk school wordt creatief met ruimte omgegaan om de kleinschaligheid van de klassen goed te kunnen borgen. Het managementteam zet in op samenwerking in plaats van werken met opgelegde taken. Dat wordt gewaardeerd en werkt. Het thema kansengelijkheid krijgt vooral op deze school veel aandacht. De school zet in op samenwerking met partners en kijkt naar mogelijkheden zoals het combineren van werk en onderwijs. Bij de Prof. Dr. Gunningschool ligt de focus op het lesgeven aan kinderen met externaliserend gedrag. Er is veel zijinstroom. Momenteel kijkt een denktank naar de mogelijkheid van een tienerschool om lesgeven in een veilige omgeving te bestendigen.
Bezoek aan Saga Driehuis: Saga Driehuis is een school gebaseerd op de principes van Agora. Een leeromgeving die kinderen motiveert en recht doet aan de verschillen tussen kinderen. Ieder kind leert op zijn of haar manier. ’Het Saga onderwijsmodel benadert de hedendaagse jeugd als architecten van de toekomst waarbij er de bereidheid is gevestigde denkpatronen te heroverwegen. Saga Driehuis doet dat met verschillende teamcoaches. Dit vraagt creatieve denkers, doeners, samenwerkers en ontdekkers. Het onderwijs is volledig gepersonaliseerd waardoor een unieke leerweg ontstaat. De aandacht voor de basisvaardigheden zijn echter wel geborgd. Leerlingen van Saga Driehuis leiden de Commissie rond door hun school en zo maakt de commissie kennis met verschillende ‘Challenges’. Kinderen bedenken deze zelf vanuit hun leervragen en worden daarin professioneel begeleid door coaches.
Bezoek aan Haarlem College: het Haarlem College hanteert een aanpak waarbij kwaliteit, veiligheid, communicatie en samenwerking centraal staan. Er is een constructieve dialoog gevoerd over de interpretatie van kansengelijkheid en hoe dit wordt toegepast binnen het schoolbeleid. Daarbij is de term 'gelijke kansen' voorgesteld als een mogelijke vervanging voor 'kansengelijkheid'. De Commissie Kwaliteit prijst de evolutie van de school, die steeds meer van binnen naar buiten is gericht resulterend in o.a. samenwerking met het bedrijfsleven en het aanbieden van culturele ervaringen zoals theaterbezoeken of museumuitstapjes.

De afdeling Kwaliteit en Onderwijs organiseert ook inspiratielunches waarbij alle scholen worden uitgenodigd om ideeën en best practices te delen. De commissie acht de inspiratielunches zeer waardevol voor het genereren van nieuwe ideeën en inzichten die aansluiten bij de ingezette koers.

Over de Raad van Toezicht

De Raad van Toezicht (RvT) houdt toezicht op het beleid van het College van Bestuur (CvB) en de algemene gang van zaken bij Stichting Dunamare onderwijs. De RvT:

ziet toe op de doelmatigheid van de bestede middelen van Dunamare onderwijs;
keurt begrotingen, jaarverslagen en jaarrekeningen, reglementen en beleidsplannen goed;
fungeert als werkgever en klankbord van het CvB;
stelt op voorstel van het CvB de strategische organisatiedoelen vast en monitort de realisatie hiervan;
benoemt de externe accountant;
houdt toezicht op de naleving van relevante wettelijke voorschriften;
werkt volgens de Code Goed Onderwijsbestuur VO.

In 2023 heeft de RvT, exclusief de bijeenkomsten van de Commissies, 5 keer met het CvB gesproken in verschillende vergaderingen en 2 keer met de GMR zonder het CvB. De RvT heeft in 2023 geen afwijkingen van de Code Goed Onderwijsbestuur VO geconstateerd.

Leden van de RvT in 2023:

de heer R. Dubbeldeman, voorzitter RvT
mevrouw F.C. Azimullah, lid RvT
de heer S. Haringa, lid RvT
de heer R.K. van Rijn, lid RvT
mevrouw J.S. Duttenhofer, lid RvT
de heer B. Gün, lid RvT

In de bijlagen zijn de benoemingstermijnen en de nevenfuncties van de leden van de RvT vermeld.

De RvT heeft drie commissies:

Audit- & RiskCommissie (ARC), die 4 keer bij elkaar kwam in 2023.
Commissie Kwaliteit, die 3 keer bij elkaar kwam.
Commissie Goed Werkgeverschap, ook fungerend als Remuneratiecommissie, die 2 keer bij elkaar kwam.

De commissies rapporteren aan de RvT als geheel en vervullen een klankbordfunctie voor het CvB. Alle onderwerpen voor de RvT worden, na het voorwerk van de commissies, in de voltallige raad besproken en vallen ook onder de verantwoordelijkheid van de gehele raad.

Het jaarverslag van vorig jaar over boekjaar 2022 is op 8 juni 2023 goedgekeurd door de RvT. De meerjarenbegroting 2024-2027 is op 13 juli 2023 goedgekeurd door de RvT.

Verslag van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad

De medezeggenschap van Dunamare onderwijs bestaat uit de medezeggenschapsraden (MR’en) op de individuele scholen en een Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) die zich richt op de zogenaamde bovenschoolse zaken. Denk aan financiën, hr-zaken en andere regelingen die voor de hele onderwijsgroep gelden. Zo is er blijvende aandacht voor het personeelsbeleid, het werven én behouden van personeel, het koersplan, onderwijskwaliteit en onderwijsinnovatie.

De GMR heeft informatie-, advies- of instemmingsrecht op alle onderwerpen waarop het College van Bestuur (CvB) beslissingsbevoegdheid heeft. De MR’en hebben informatie-, advies- of instemmingsrecht op onderwerpen waarop de directie van een individuele school beslissingsbevoegdheid heeft. Daarnaast fungeert de GMR als klankbord voor het College van Bestuur (CvB).

Een positieve ontwikkeling is dat de GMR steeds eerder in het ontwikkelproces van nieuw beleid wordt meegenomen door het CvB. Gezamenlijke workshops tussen GMR en CvB in 2023, over onderwijskwaliteit en over in- en doorstroom van leidinggevenden, leverden veel betrokkenheid en gezamenlijke inzichten op. Ook is de GMR betrokken geweest bij de werving en selectie van een nieuw lid van de Raad van Toezicht.

De samenwerking met het CvB ervaren wij dan ook als goed; er is een prettige dynamiek tussen de bestuursleden en de GMR-leden. Hetzelfde geldt voor de samenwerking met de Raad van Toezicht.

Professionalisering

De GMR wil zichzelf graag verder professionaliseren op de volgende 4 onderwerpen:

1. Goede afstemming met de MR’en van de individuele scholen

In november is hier een grote stap in gezet. Er is een gezamenlijk evenement gehouden met diverse workshops waarbij de GMR en een afvaardiging van de MR’en aanwezig waren. Een belangrijke workshop was de rolverdeling tussen de GMR enerzijds en de MR’en anderzijds, die voor iedereen veel inzicht gaf.

2. Communicatie

Dit bleek ook een belangrijke behoefte bij het gezamenlijke GMR-MR-evenement. Het CvB heeft capaciteit toegezegd ter ondersteuning van de GMR bij het opstellen van een communicatieplan begin 2024. Ook zullen er weer diverse gezamenlijke workshops volgen tussen GMR en CvB, en is er in mei 2024 een volgende gezamenlijke GMR-MR-dag.

3. Een jaarkalender

De GMR wil samen met het CvB met een jaarkalender werken. Daarop worden vaste onderwerpen geagendeerd en gezamenlijke workshops tijdig gepland. Ook van los-vaste onderwerpen wordt op de jaarkalender aangegeven wanneer hier inbreng voor komt.

4. Eigen prioriteiten bepalen

De GMR heeft besloten niet alleen te wachten op inbreng vanuit het CvB, maar ook eigen prioriteiten te bepalen. Zo heeft de GMR het initiatief genomen voor een interne thema-avond over personeelstekort en onderwijsinnovatie. Na afloop van de avond zijn een aantal vragen over deze onderwerpen aan het CvB voorgelegd. Die vragen worden begin 2024 behandeld in een extra GMR-CvB bijeenkomst.

Samenstelling GMR

De GMR heeft op dit moment 16 leden: 8 personeelsleden, 5 ouders en 3 leerlingen. Er is 1 leerlingplek bezet door een ouder, doordat zich slechts 3 leerlingen verkiesbaar hadden gesteld. Graag willen wij volgend jaar weer naar de 8-4-4-verdeling. De PGMR is de personeelsgeleding van de GMR. Het dagelijks bestuur (DB) van de GMR bestaat uit de voorzitter, de voorzitter van de PGMR, de secretaris van de GMR en de penningmeester van de GMR.

Verder kent de GMR 2 commissies: de commissie Financiën en de verkiezingscommissie.

Het Dagelijks Bestuur in schooljaar 2023-2024

Fred Oudemast (voorzitter GMR)
Michel Frijns (voorzitter PGMR)
Floris de Vries (secretaris)
Richard Stet (penningmeester)

Vergaderingen

In 2023 heeft de GMR 4 keer met het CvB vergaderd en 2 keer met een afvaardiging van de Raad van Toezicht. De PGMR heeft 4 keer vergaderd met het CvB. Ook waren er diverse onderlinge overleggen en een paar workshops.

In de GMR-vergaderingen zijn veel verschillende thema’s besproken: onder meer de schoolrapportages, de bedrijfsarts, de klachtenregeling, de huisstijl, het koersplan, het kwaliteitsbeleid, onderwijsinnovatie en alle hr-gerelateerde zaken.

Klachtafhandeling

Als een ouder, leerling of medewerker een klacht heeft over de gang van zaken op een school, proberen we daar eerst binnen de school een oplossing voor te vinden, eventueel met hulp van een interne vertrouwenspersoon. Lukt dit niet, dan kan iemand terecht bij de klachtencoördinator van Dunamare. Gedurende de gehele klachtenbehandeling kan een klacht gemeld worden bij de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs (LKC). Dit is 4 maal gebeurd. 3 klachten zijn ongegrond verklaard, 1 klacht wacht nog op een advies van de LKC. Tevens zijn er 2 zaken aanhangig gemaakt bij de geschillencommissie passend onderwijs (GPO). Deze commissie heeft 1 verzoek gegrond verklaard en 1 ongegrond.

Omdat we zorgvuldig en transparant met klachten willen omgaan, heeft Dunamare onderwijs een eigen klachtenregeling voor ouders en leerlingen en een voor medewerkers. In 2023 zijn er 35 klachten ingediend en heeft de klachtencoördinator een aantal gesprekken gevoerd. Verder waren er in 2023 7 bezwaarprocedures. Zowel bij de behandeling van de klachten als bij die van de bezwaren is het in de meeste gevallen gelukt een oplossing te vinden die voor beide partijen acceptabel was. Als iemand een vermoeden heeft van een misstand bij Dunamare onderwijs, dan kan hij of zij een beroep doen op de klokkenluidersregeling, die een heldere beschrijving geeft van de procedure die iemand dan moet volgen. In 2023 heeft niemand hier gebruik van gemaakt.

Onze richting

Dunamare onderwijs wil het aanbod aan scholen voor leerlingen in onze regio’s rijker maken, zodat er voor elke leerling iets te kiezen valt. We willen kwalitatief hoogstaande scholen hebben die leerlingen goed voorbereiden op hun toekomst. Onze scholen moeten gehuisvest zijn in moderne, duurzame en veilige gebouwen met goede ventilatie en de nieuwste voorzieningen. Ten slotte willen we een aantrekkelijke werkgever zijn met goede opleidingsmogelijkheden en mooie secundaire arbeidsvoorwaarden.

Het College van Bestuur van Dunamare onderwijs heeft in 2022 samen met de schooldirecteuren en -rectoren een nieuwe koers ontwikkeld voor de periode 2022 – 2027. Voor dit nieuwe koersplan was in 2021 een sturingsfilosofie opgesteld met een aantal leidende principes. In 2022 hebben we die principes bij onze medewerkers, leerlingen en hun ouders getoetst. De RvT heeft onze nieuwe koers goedgekeurd en aan het begin van schooljaar 2022-2023 zijn we gestart met de uitrol. In 2023 zijn de leidende principes verder ingebed in de schoolplannen en Dunamarebreed beleid.

De leidende principes

Onze leidende principes zijn het vertrekpunt voor goed onderwijs. Ze dragen bovendien bij aan gelijke kansen in de klas. Ieder kind verdient evenveel kansen, ongeacht afkomst, geaardheid of thuissituatie. Omdat geen school en geen leerling hetzelfde is, geeft iedere school van Dunamare op een eigen, passende manier invulling aan de leidende principes.

Iedereen ontwikkelt zijn talenten
We dagen leerlingen en medewerkers uit en ondersteunen ze om hun talenten optimaal te benutten. We bieden kansen die passen bij hun wensen en talenten. Hierbij houden we rekening met de maatschappelijke context en een voortdurend veranderende samenleving.
Leren doe je samen
In een veilige omgeving waar leerlingen en medewerkers zich welkom en gewaardeerd voelen, krijg je de kans om de ander te ontmoeten en te leren begrijpen. Je komt erachter wie je bent, wat je kunt en wilt en leert je hiernaar te gedragen.
Ruimte om te ontdekken wie je bent
Leerlingen weten wat er in de maatschappij speelt, leren hun moreel kompas te ontwikkelen en verantwoordelijkheid te nemen op individueel en collectief vlak in de samenleving. Ze ontwikkelen vaardigheden die helpen om ambities te verwezenlijken. Elke Dunamare-school heeft zichtbaar een doorlopende leerlijn op persoonsvorming en biedt hierop een realistische oefenomgeving.

De sturingsfilosofie

Onze gezamenlijke drijfveer is het beste onderwijs mogelijk maken voor onze leerlingen. Iedere leerling verdient goed onderwijs op een gezonde en sterke school. Daar zetten we ons elke dag voor in: op elke school, maar ook Dunamare-breed. We hebben oog voor al onze leerlingen, en elke leerling krijgt gelijke kansen, passend bij de eigen wensen en talenten. We bieden alle benodigde kansen en mogelijkheden. Op onze scholen krijgen leerlingen bovendien de tijd en ruimte om zichzelf en de wereld te ontdekken in het klaslokaal en daarbuiten.

Onderwijs binnen onze Dunamare-scholen is niet meer te vergelijken met hoe het was. De periode van afstandsonderwijs tijdens corona heeft ons bewust gemaakt van de mogelijkheden van digitaal onderwijs, maar ook van het belang van socialisatie en persoonsvorming naast kwalificatie.

Dit is onze kracht

Onze kracht is dat we méér zijn dan een optelsom van een aantal scholen. We denken niet in aparte scholen en aparte afdelingen – we denken Dunamare-breed. Binnen onze onderwijsgroep maken we optimaal gebruik van elkaars kennis en kunde. We wisselen zo veel mogelijk informatie en ervaring uit, zowel tussen medewerkers als met leerlingen. We ondersteunen het onderwijsproces met een sterk gemeenschappelijk beleid op het gebied van HR, ICT, financiën en onderwijskwaliteit. Samen bieden we alle vormen van onderwijs in de regio voor al onze leerlingen, waarbij elke school binnen Dunamare zijn specifieke karakter heeft. Deze visie op Dunamare onderwijs geeft ons rust en houvast, en leidt tot saamhorigheid.

Hoe werken wij?

We werken volgens het principe van 3 r’en: richting, ruimte en rekenschap. Dit model zorgt voor een goede balans tussen bestuurlijke verantwoordelijkheid en de kracht van onze scholen. Het bestuur ondersteunt de ontwikkeling van de scholen op basis van een heldere visie. Schoolleiding, bestuur en BSB zijn sparringpartners en houden elkaar voortdurend scherp. Daarom hebben we in 2023 een 4^e r toegevoegd aan ons model; de r van reflectie. Over de verdeling van taken zijn we open en transparant.

Oog voor elkaar

Hoe spelen we zo goed mogelijk in op wat wij als Dunamare, onze medewerkers en onze leerlingen nodig hebben? Dat doen we door voortdurend te werken aan het welbevinden, de persoonsvorming en kwalificatie van onze leerlingen. Naast het geven van professionele aandacht aan elkaar. Dat is allemaal even belangrijk; dat komt elke dag naar voren. We hebben in onze onderwijsgroep oog voor elkaars belangen én we hebben hoge verwachtingen van elkaar.

We zijn een lerende organisatie

We gaan het gesprek aan met elkaar: we benoemen wat goed gaat, maar ook wat beter kan. We maken regelmatig een pas op de plaats, we reflecteren en stellen bij als het nodig is. Ook blijven we open staan voor elkaar, voor feedback en voor verandering. En we blijven onszelf professioneel ontwikkelen, onder andere in de Dunamare Academie. In alles laten we zien dat we een lerende organisatie zijn.

Dunamare onderwijs streeft ernaar dat leerlingen met dezelfde talenten en vaardigheden deze altijd tot dezelfde mate van bloei kunnen brengen, ongeacht de omstandigheden. We willen, kort gezegd, ‘eruit halen wat erin zit’. Dat doen we door te focussen op onze leidende principes en met aandacht voor gelijke kansen voor iedereen. Gelijke kansen voor iedereen is ook een van de speerpunten in ons koersplan. We willen gelijke kansen bevorderen door:

veel te investeren in de leerlingen die dit het hardst nodig hebben;
leerlingen altijd de kans te bieden naar een volgend niveau door te stromen;
te streven dat alle leerlingen gekwalificeerd van school gaan;
samen te werken met het mbo om leerlingen een kansrijke mbo-carrière te bieden.

Positionering van de scholen

Dunamare onderwijs heeft als uitgangspunt dat iedere leerling zich op een school moet kunnen thuis voelen: we willen daarom een zo rijk mogelijk aanbod aan verschillende scholen, zodat er echt iets te kiezen valt.

Regiovisie

Het ministerie van OCW heeft opgeroepen tot meer regionale samenwerking. Dunamare is hier al op gefocust; zo hebben we een overleg in gang gezet tussen de regio’s Velsen, Haarlem en Haarlemmermeer. Het CvB heeft ook – als onderdeel van het koersplan – een ‘regiovisie’ ontwikkeld waarop staat welk type school waar gevestigd is. Hiermee kunnen we onze scholen goed positioneren. Bovendien krijgen we via de regiovisie inzichtelijk wat er nog mist in het onderwijsaanbod en kunnen we daarop actie ondernemen.

De regiovisie van Dunamare onderwijs is een dynamisch document: we zullen hem voortdurend herijken op basis van de ontwikkelingen in onze regio’s en de maatschappelijke behoeften op onderwijsgebied.

Samenwerking

Dunamare onderwijs werkt voortdurend samen met een breed scala aan partners, zowel in de regio als op landelijk niveau:

We werken samen met het primair onderwijs in de omgeving en met het vervolgonderwijs, om een goede aansluiting op en vanuit het voortgezet onderwijs te realiseren voor de leerlingen.
Met het regulier onderwijs werken we ook samen voor onze Internationale Schakelklassen (ISK). Wij maken ons hard voor het bieden van kwalitatief goed onderwijs aan anderstalige leerlingen.
Een deel van onze scholen werkt in de Opleidingsschool H₂O samen met de Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam om studenten op te leiden tot vakbekwaam docent.
Samen met andere vo-besturen in de regio pakken we het personeelstekort in de regio aan met het programma Talent als Docent.
We werken samen met bedrijven in de regio, bijvoorbeeld voor het Sterk Techniekonderwijs.
Om een goede, doorlopende leerlijn in het maritiem onderwijs te garanderen, zijn we onderdeel van de Maritieme Academie Holland, waarin we intensief samenwerken met het Nova College afdeling Maritiem en met de andere maritieme mbo-en hbo-instellingen.
Onze 24 scholen zijn in 7 verschillende gemeentes gevestigd, waarmee we nauw samenwerken onder meer op het gebied van huisvesting.
Ook intern werken onze scholen steeds meer samen, volgens de sturingsfilosofie van het CvB.

Passend onderwijs

Dunamare onderwijs maakt deel uit van 3 regionale samenwerkingsverbanden van scholen voor voortgezet onderwijs:

Samenwerkingsverband vo Zuid-Kennemerland
Samenwerkingsverband vo Amstelland en de Meerlanden
Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Fryslân-Noard

Doel van de samenwerking:

Verbeteren van de zorg aan leerlingen die extra begeleiding nodig hebben.
Ontwikkelen van een dekkend netwerk voor de zorg voor risicoleerlingen.

Het CvB en de Samenwerkingsverbanden voeren structureel overleg over de doelmatige inzet van de middelen vanuit het Samenwerkingsverband. In deze overleggen worden gezamenlijk doelstellingen geformuleerd en geëvalueerd. Consulenten vanuit het Samenwerkingsverband staan in nauw contact met de scholen om te zorgen dat het ondersteuningsaanbod in de school aansluit bij de vraag.

Hiermee bestrijden we het voortijdig schoolverlaten, zodat meer leerlingen een diploma halen dat past bij hun capaciteiten en/of adequaat worden voorbereid op de arbeidsmarkt.

Het samenwerkingsverband vo Zuid-Kennemerland werkt conform het Ondersteuningsplan 2022-2026. Daarin wordt regionaal tussen schoolbesturen afgesproken hoe zij omgaan met leerlingen die extra ondersteuning (passend onderwijs) nodig hebben. In onze regio is de zogenaamde trajectvoorziening de start van passend onderwijs op iedere school; leerlingen kunnen extra steun krijgen in de school. Ook is het beleid rond ‘Integraal arrangeren’ vormgegeven: thuiszitters en leerlingen waarvoor de school handelingsverlegen is worden zoveel en zo vaak mogelijk opgevangen in een bovenschools arrangement. De regio kent inmiddels een breed aanbod (ook door Dunamare scholen VSO Daaf Geluk en Prof. Dr. Gunningschool vso) om voor iedere leerling zo te werken aan een ononderbroken ontwikkeling.

De afgelopen jaren heeft het Samenwerkingsverband Amstelland en de Meerlanden geïnvesteerd in initiatieven van de scholen die bijdragen aan de route naar inclusie. In totaal hebben negen van deze initiatieven de vorm gehad van een pilot. In 2023 zijn deze pilots beschreven en gemonitord. Met als algehele bevinding dat het om kansrijke initiatieven gaat. Het gaat om relatief kleine initiatieven die onder meer tot doel hebben om leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en vanuit het PO komen, een zachte landing te geven in het VO. Andere initiatieven zijn erop gericht om de expertise vanuit het gespecialiseerd onderwijs beschikbaar te stellen voor het regulier onderwijs. Op deze manier brengen we via kleine stappen een grotere inclusiebeweging op gang.

We hebben in 2023 in totaal circa € 11 mln. aan LWOO baten toegekend gekregen en circa € 7 mln. aan overige baten van de samenwerkingsverbanden om in te zetten voor passend onderwijs.

Trajectvoorziening

Voor leerlingen met een specifieke hulpvraag is de trajectvoorziening opgericht. Dit zijn fysieke plekken met begeleiding waar leerlingen naartoe kunnen voor extra ondersteuning. Zo houden we deze leerlingen binnen het reguliere onderwijs. Deze trajectvoorziening wordt deels betaald vanuit de middelen van het samenwerkingsverband en deels vanuit de begroting van de scholen. Met individuele arrangementen die aangevraagd kunnen worden via het samenwerkingsverband kunnen leerlingen intensief worden begeleid, tot thuisonderwijs aan toe.

Leerlingondersteuning en -begeleiding

Op de scholen zelf is daarnaast een ondersteuningsstructuur ingericht uit eigen middelen voor leerlingondersteuning en -begeleiding. Zorgcoördinatoren spelen hier een centrale rol in. Voorbeelden van ondersteuning en begeleiding op school zijn (groeps)handelingsplannen, dyslexiebegeleiding en faalangstreductietrainingen.

Scholen ontvangen middelen van het samenwerkingsverband om deze ondersteuning te professionaliseren en meer deskundigheid te krijgen.

Zaken met een politieke of maatschappelijke impact op de besturing van Dunamare

Het personeelstekort in het onderwijs heeft ook voor Dunamare grote gevolgen. Om een antwoord te vinden op het groeiende tekort heeft Dunamare een langlopend programma geïnitieerd samen met haar scholen, met enkele ander schoolbesturen en het ministerie van OCW: Een andere kijk op de personeelsvraag. Tevens is in hetzelfde kader een samenwerking opgestart met andere schoolbesturen in de regio Kennemerland en Groot-Amsterdam. In dit samenwerkingsverband wordt gewerkt aan twee pijlers: ‘Docent worden’ en ‘Groeien als docent’.

De effecten van de coronapandemie werken ook in 2023 nog door. Verhoudingsgewijs doen leerlingen op een aantal scholen langer over hun schoolloopbaan, met name in de bovenbouw.

Al deze onderwerpen komen in dit jaarverslag op diverse plekken aan bod.

Het Nationaal Programma Onderwijs

NPO-gelden

Met de financiële steun van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) helpen we onze leerlingen leervertragingen, veroorzaakt door de coronamaatregelen, aan te pakken. Voordat ze de NPO-gelden gingen inzetten, hebben alle scholen de schoolscan gemaakt om te bepalen hoe groot de vertragingen zijn van de leerlingen, en op welk vlak deze vertragingen liggen – cognitief, sociaal-emotioneel of qua vaardigheden. Aan de hand daarvan heeft iedere school een SMART-geformuleerd NPO-jaarplan gemaakt, inclusief een financieel addendum. Leerlingen en ouders zijn betrokken geweest bij de plannen en alle medezeggenschapsraden hebben het NPO-plan van hun school geaccordeerd.

NPO-gelden

In totaal hebben wij tot en met 2023 circa € 28,1 miljoen aan NPO-gelden als baten opgenomen. Daarvan is circa € 20,5 miljoen besteed aan interventies in de periode augustus 2021 tot en met december 2023.

-

NPO inzet, realisatie aug 2021 t/m dec 2023 (in euro’s)

Bewezen interventies en een zachte landing

In 2023 hebben scholen verder ingezet op het wegwerken van de achterstanden en op het bevorderen van het welbevinden. De scholen hebben in hun NPO-plannen interventies gekozen die bewezen effectief zijn en uit de landelijke menukaart (gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek) komen. Veel scholen hebben interventies doorgezet die in 2021 en 2022 succesvol zijn gebleken. De scholen delen bovenschoolse kennis met elkaar, de Dunamare Academie voorziet in scholing en wij monitoren de voortgang van de NPO-plannen.

In 2023 is veel aandacht besteed aan ‘de zachte landing na de NPO-gelden’. Hoe borgen we de goede interventies als er vanaf schooljaar 2025-2026 geen NPO-gelden meer zijn? En welke interventies willen we ondanks het stoppen van deze gelden doorzetten?

Over het algemeen kunnen we zeggen dat de meeste scholen op koers liggen conform het oorspronkelijke NPO-plan. Kijkend naar de interventies, dan wisselt het beeld per school; waar de ene school last heeft van personeelstekorten, lukt het op de andere school goed om het oorspronkelijke plan uit te voeren. Door het personeelstekort heeft een aantal scholen (meer) gebruik moeten maken van externe aanbieders of het plan iets getemporiseerd. Dit heeft geleid tot de volgende verdeling van de gerealiseerde categorieën interventies van heel Dunamare in de periode augustus 2021 tot december 2023:

-

NPO inzet per interventie, realisatie aug 2021 t/m dec 2023 (in %)

Volledig uitgeschreven legenda met percentages;
A. Meer onderwijs (meer/extra uren) om bij groepen leerlingen kennis en vaardigheden bij te spijkeren (23%)
B. Effectiever onderwijs, (bv remedial teaching, 13%)
C. Sociaal- emotionele en fysieke ontwikkeling (14%)
D. Ontwikkeling van executieve functies van leerlingen (bv adoptieve lesmethode, 1%)
E. (Extra) inzet personeel en ondersteuning (bv door klassensplitsing, 34%)
F. Faciliteiten en randvoorwaarden (15%)

Externe partijen

Om alle extra interventies te kunnen uitvoeren, zijn veel extra mensen nodig. Nieuwe medewerkers aantrekken is nog steeds erg lastig. Om externe inhuur zo veel mogelijk te beperken, proberen we waar mogelijk eigen mensen in te zetten door lesroosters en taken aan te passen. Toch hebben we ook in schooljaar 2022-2023 en in 2023-2024 noodgedwongen een beroep moeten doen op externe partijen, veelal voor huiswerkbegeleiding of examentraining. Ook maken verschillende scholen gebruik van oud-leerlingen die helpen bij de begeleiding van huiswerkuren. De kwaliteit van externe partijen monitoren we; we vragen aan de scholen of ze tevreden zijn en of ze deze medewerkers aan andere scholen aanbevelen.

In de volgende grafiek is de verdeling van de inzet van intern personeel, extern personeel en overige kostensoorten grafisch in percentages weergegeven over het boekjaar 2023:

-

NPO inzet per type - Realisatie boekjaar 2023 (in %)

Legenda met percentages:

Inzet personeel intern: 77%
Inzet personeel extern: 16%
Inzet anders dan personeel: 7%

In de volgende grafiek is de cumulatieve verdeling van de inzet van intern personeel, extern personeel en overige kostensoorten grafisch in percentages weergegeven tot en met december 2023:

-

NPO inzet per type / Realisatie cumulatief t/m dec 2023 (in%)

Legenda met percentages:

Inzet personeel intern: 75%
Inzet personeel extern: 17%
Inzet anders dan personeel: 8%

In de volgende grafiek is de cumulatieve verdeling van de inzet van intern personeel, extern personeel en overige kostensoorten grafisch in euro’s weergegeven tot en met december 2023:

-

NPO inzet per type - Realisatie cumulatief t/m dec 2023 (in EUR)

Legenda met bedragen (x 1 mln euro):

Inzet personeel intern: 15,3
Inzet personeel extern: 3,5
Inzet anders dan personeel: 1,7

Onderwijs

Onderwijsresultaten 2023

Iedere leerling verdient goed onderwijs op een sterke en gezonde school. Daar zetten we ons elke dag voor in. Goed onderwijs draait voor ons kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming. We hebben daar ook een aantal Dunamare brede doelstellingen bij. Zo vinden we het van belang dat alle scholen op of boven de norm van de inspectie scoren. Alle afdelingen van de scholen van Dunamare hebben in 2023 het oordeel voldoende van de Inspectie van het Onderwijs ontvangen. Ook alle bestuurlijke standaarden zijn voldoende. Naast de algemene doelstellingen zijn er ook school specifieke doelstellingen. Deze sluiten aan de bij de leerlingpopulatie, de visie en de ontwikkeling van de school. Meer informatie over de onderwijsresultaten van Dunamare onderwijs vind je op de scholenpagina’s via scholenopdekaart.nl

Dunamare kwaliteitsbeleid

Binnen Dunamare hebben we de doelstelling te werken vanuit een sterke kwaliteitscultuur. In 2023 heeft de Kwaliteitsgroep Onderwijs, bestaande uit een aantal schoolleiders, samen met het College van Bestuur en de afdeling Onderwijs en Kwaliteit zich de opdracht gesteld het Dunamare kwaliteitsbeleid te herijken. Dit nieuwe beleid moest meer gericht zijn op het versterken van de kwaliteitscultuur. De afdeling Onderwijs en Kwaliteit leidde het proces, dat startte met een evaluatie van het vorige beleid. Vervolgens is input uit diverse bijeenkomsten met onder andere het Directieteam, de GMR, het MT en externe deskundigen samengebracht met literatuur. Dit heeft geresulteerd in een nieuw kwaliteitsbeleid dat eind 2023 is vastgesteld.

In het Dunamare kwaliteitsbeleid staat hoe de scholen en het bestuur cyclisch de kwaliteit van het onderwijs in kaart brengen, systematisch verbeteren en goede resultaten borgen. Het is daarbij essentieel om regelmatig van een afstand te reflecteren op het eigen en collectief functioneren. Met zelfevaluaties, visitaties en audits krijgen scholen en het bestuur inzicht in de ontwikkeling van een school. De belangrijkste ontwikkelingen rond de interne en externe kwaliteitszorg:

In 2023 zijn alle geplande audits en visitaties succesvol uitgevoerd. De audit- en visitatiecommissies zijn samengesteld uit docenten, teamleiders, onderwijsondersteunend personeel en directeuren en hebben een externe voorzitter. Het Hoofdvaart College, Praktijkschool De Linie, de Prof. Dr. Gunningschool VSO en de Maritieme Academie Harlingen hebben een visitatie gehad. Het Montessori College Aerdenhout en VSO Daaf Geluk hebben een audit gehad. Alle resultaten van de audits en visitaties zijn besproken en waar nodig zijn verbeterplannen opgesteld.

Dunamare zet met de nieuwe strategische koers sterk in op de kwaliteitscultuur en geeft in het nieuwe kwaliteitsbeleid hier concreter invulling aan. We hebben dit vormgegeven in 6 leidende principes:

We werken vanuit een gedeelde visie.
Gezamenlijk ontwikkelen wij ons onderwijs elke dag.
Bij ons zorgt leiderschap voor verbinding en samenhang binnen de organisatie.
Bij ons zijn leerlingen medeverantwoordelijk voor het onderwijs.
Ons strategisch hr-beleid ondersteunt medewerkers zodat zij het verschil kunnen maken.
Wij werken vanuit een open en onderzoekende houding.

Deze 6 leidende principes zijn in oktober in een themabijeenkomst van het directieteam besproken. 2 directeuren hebben een voorbeeld gepresenteerd van hoe deze leidende principes op hun scholen eruit zien: een voorbeeld van een gezamenlijke visie op een goede les en een voorbeeld hoe je elkaar binnen Dunamare onderwijs helpt vanuit een onderzoekende houding.

We werken ook met een kwaliteitszorgcyclus. Hierbij gebruiken we verschillende gegevens om ons onderwijs te verbeteren. Input uit onder andere lesobservaties, enquêtes over tevredenheid en sociale veiligheid en data over resultaten worden structureel geanalyseerd. Scholen kunnen van en met elkaar leren doordat we ook de resultaten onderling delen en hier het gesprek met elkaar over voeren. Dit vanuit onze overtuiging dat je onderwijs samen maakt en van en met elkaar kunt leren. Vanuit een onderzoekende houding zijn alle scholen aan de slag met data, onder andere door opbrengstgericht te werken. De scholen gebruiken de systemen op hun eigen wijze en kunnen, als ze dat willen, ondersteuning krijgen van de afdeling Onderwijs en Kwaliteit van het Bestuurs- en Servicebureau.

De Inspectie van het Onderwijs heeft in 2023 verschillende onderzoeken bij Dunamare onderwijs uitgevoerd. Dit waren overwegend themaonderzoeken voor het rapport De Staat van het Onderwijs. Van deze themaonderzoeken ontvangen scholen en besturen meestal geen oordeel of rapport op schoolniveau. In 2023 zijn 5 scholen bezocht voor het themaonderzoek naar extra ondersteuning. 1 school heeft deelgenomen aan een stelselonderzoek naar zittenblijven. 2 scholen zijn bezocht voor een steekproefkwaliteitsonderzoek. Alle scholen hebben het oordeel voldoende gekregen. Wel hebben een aantal scholen een herstelopdracht gekregen. Daarnaast is de inspectie bij de Maritieme Academie Harlingen op bezoek geweest voor een kwaliteitsonderzoek en een werkbezoek om te kijken naar de geïntegreerde leerroute die de school aanbiedt samen met het mbo.

Basisvaardigheden

In 2023 kwam landelijk de nadruk steeds meer te liggen op de verbetering van de basisvaardigheden taal, rekenen, burgerschap en digitale vaardigheden. Binnen Dunamare waren we hier altijd al mee bezig. Het ministerie heeft in 2023 een subsidie basisvaardigheden verstrekt aan een aantal van onze scholen: Spaarne College, Tender College vmbo, Maritieme Academie Harlingen, Coornhert Lyceum en Technisch College Velsen.

De inspanningen vanuit Dunamare onderwijs in 2023:

We hebben begin 2023 bij alle scholen hun beleidsstukken opgevraagd op het gebied van de basisvaardigheden plus toetsing. We vroegen de scholen zichzelf een score te geven voor hoe het beleidsstuk leefde binnen de school. Dezelfde exercitie voerden we na de zomervakantie uit om te bekijken hoe scholen aan de slag zijn gegaan met de (inhoud van de) beleidsstukken.
We hebben gewerkt aan handreikingen taal- en rekenbeleid met daarin de visie van het bestuur op de basisvaardigheden. Alle scholen hebben taal- en rekenbeleid.
We hebben de basisvaardigheden besproken tijdens de verschillende voortgangsgesprekken en gevraagd waar de ondersteuningsbehoefte ligt vanuit de school. Ook hebben we de scholen gevraagd eventuele verbeterpunten in hun jaarplannen op te nemen. Alle scholen hebben beleid op basisvaardigheden. Een aantal scholen is nog bezig met het ontwikkelen van een doorgaande leerlijn. Het beleid is op alle scholen in 2024 op orde.
Voor de basisvaardigheden taal en rekenen bieden we trainingen in de Dunamare academie. Daarnaast monitoren wij de (examen)resultaten op het gebied van Nederlands en wiskunde. Hierbij is de minimale doelstelling binnen Dunamare de inspectienorm per afdeling. In 2023 scoorde het Nederlands examen bij vmbo-b en vmbo- gt rond de norm van de inspectie. Vmbo-k en het vwo zaten onder de norm. De resultaten van de havo waren ver boven de norm 6,45 (inspectienorm is 6,27). Bij het examen wiskunde zijn de resultaten van de vmbo-gt, havo en vwo boven de norm. Vmbo-b en vmbo-k zijn onder de norm. Naast de algemene norm van de inspectie heeft elke school ook zelf doelstellingen voor de basisvaardigheden en examencijfers.

Daarnaast is Dunamare ook bezig met de implementatie van burgerschap. Doelstelling is om te voldoen aan de wet- en regelgeving van burgerschap. Op dit moment zijn alle scholen bezig om hieraan te voldoen. Het zal nog enige tijd in beslag nemen voordat hier volledig aan kan worden voldaan door alle scholen.

Toegankelijkheid en toelatingsbeleid

In de statuten van Dunamare onderwijs is opgenomen dat er een algemene toegankelijkheid is voor leerlingen en een algemene benoembaarheid voor personeel. Het advies van de basisschool is leidend in de aanmelding. In de regio Zuid-Kennemerland en in de regio Haarlemmermeer is een toelatingsprocedure ontwikkeld, gebaseerd op afspraken tussen de besturen van de vo-scholen in het aanmeldingsgebied. Deze procedure geldt voor alle leerlingen uit groep 8 die doorstromen naar het voortgezet onderwijs. De toelatingsprocedure moet de overgang van de basisschool naar het voortgezet onderwijs van elke leerling zo goed mogelijk laten verlopen. Het basisschooladvies, de schoolkeuze, de aanmelding en de inschrijving van de leerling op een school voor voortgezet onderwijs staan hierbij centraal.

Aanmeldingsapplicatie

In de regio Zuid-Kennemerland is voor het eerst gebruik gemaakt van De-Overstap voor de brugklassers van 2023-2024. De-Overstap is een applicatie die het papieren aanmeldformulier vervangt en het proces rondom de aanmelding voor het voortgezet onderwijs efficiënter laat verlopen. De applicatie is zowel voor po, vo, de besturen, als het samenwerkingsverband. De vo-scholen in Zuid-Kennemerland zijn zelf eigenaar van het systeem. In 2023 hebben we ook gekeken naar de gevolgen van de nieuwe procedure rondom de doorstroomtoets.

In 2023 vond er in de regio’s Haarlemmermeer en Zuid-Kennemerland loting plaats voor de aanmelding in het voortgezet onderwijs voor het schooljaar 2023-2024.

3.545 leerlingen hebben zich aangemeld voor de brugklas op de scholen in Zuid-Kennemerland. 95% van de leerlingen is geplaatst op de school van eerste keuze en 99% op een school uit hun top 3. Alle leerlingen zijn geplaatst op een school uit hun top 7.
1.353 leerlingen hebben zich aangemeld voor de brugklas op de scholen in de Haarlemmermeer. 98% van de leerlingen is geplaatst op de school van eerste keuze en alle leerlingen zijn geplaatst op de school uit hun top 2.

Toetsing en examinering

Op onze scholen is examinering een belangrijk onderdeel van het onderwijs, omdat hiermee de leerlingen gekwalificeerd het onderwijs verlaten. In schooljaar 2023-2024 is het gemiddelde slagingspercentage van alle scholen binnen Dunamare 89,67%. Het afsluitende karakter van met name het schoolexamen wordt steeds zichtbaarder in de scholen. Het zwaartepunt van het schoolexamen verschuift steeds meer naar het laatste leerjaar.

In de breedte zien we dat collega's zoeken naar de mogelijkheden die er zijn om toetsing en (school)examinering steeds meer te laten aansluiten op de manier waarop de school onderwijs geeft. De examencommissies, die sinds 2021 verplicht zijn in het voortgezet onderwijs, mogen hier meer een rol in gaan spelen. Vanuit de afdeling Onderwijs en Kwaliteit worden zij hierin ondersteund en uitgedaagd. Bijvoorbeeld met de steekproef die de afdeling uitvoert naar de kwaliteit van de pta’s en met de verschillende formats die de scholen kunnen gebruiken. Onder andere in het najaar van 2023 is hiervoor een bijeenkomst georganiseerd waarbij 30 examencommissieleden van de verschillende scholen kennis en ervaring hebben uitgewisseld.

Diploma praktijkonderwijs

Het praktijkonderwijs is een plek bij uitstek waar het diploma een bewijs van het afsluiten van een periode is. De praktijkscholen mogen al enkele jaren een schooldiploma uitreiken aan hun vertrekkende leerlingen. Onze 4 praktijkscholen lopen hierin, samen met de andere praktijkscholen uit de regio, landelijk gezien voorop. Zij hebben, geholpen door onze afdeling Onderwijs en Kwaliteit, samen het examenreglement voor praktijkscholen gemaakt. Dit reglement is door het CvB in 2023 vastgesteld en maakt extra duidelijk op welke manier het examen georganiseerd is. Tegelijk geeft het de ruimte om elke leerling op zijn of haar wijze te beoordelen. Zo kunnen de leerlingen in het praktijkonderwijs een extra succes-ervaring beleven.

Sterk Techniekonderwijs (STO)

In januari 2020 is Dunamare onderwijs formeel gestart met Sterk Techniekonderwijs. Dunamare maakt deel uit van 4 techniekregio’s: als penvoerder in IJmond/Zuid-Kennemerland en Haarlemmermeer/Bollenstreek-Noord en als deelnemer in Noordwest Friesland en Leeuwarden en Amstelland (STO 19007, 19008, 19037 en 19069). Doelstelling van de regioplannen is een optimaal gespreid en sterk aanbod van vmbo-techniekonderwijs. Door de nauwe samenwerking tussen po, vo, mbo en het regionale bedrijfsleven kiezen meer leerlingen voor een technisch profiel en vervolgstudie en uiteindelijk een technische functie op de arbeidsmarkt.

Onze activiteiten

In 2023 hebben we onder meer het volgende gerealiseerd:

Het techniek-promotieaanbod voor leerlingen van groep 7 en 8 van de basisschool is versterkt en verder uitgebreid.
In de lesprogramma’s loopbaanoriëntatie gericht op techniek voor alle leerwegen is nog meer samenhang gekomen.
De binnen de regio’s ontwikkelde lesmodules en keuzevakken voor het technisch en maritiem vmbo zijn verder geactualiseerd en uitgerold binnen de regio’s.
De bestaande doorlopende leerlijnen (vmbo-mbo) zijn verder doorontwikkeld en er wordt hard gewerkt aan doorlopende leerlijnen voor andere technische richtingen.
Informatietechnologie, wetenschap en technologie zijn beter geïntegreerd binnen de vmbo-theoretische leerweg.
Er is een mooi aanbod gerealiseerd voor docenten en decanen, gericht op professionalisering en het onderling uitwisselen van kennis en ervaring.
Met de STO-middelen zijn in de regio’s diverse modern ingerichte techlabs en hotspots gerealiseerd. In deze techlabs maken jaarlijks vele leerlingen uit het primair en voortgezet onderwijs kennis met de nieuwste techniek.

Samenwerking met bedrijven

Voor de uitvoering werken de scholen volop samen met het basisonderwijs en mbo, maar ook met het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven levert cofinanciering via de inzet van personeel of middelen. In alle regio’s is de minimale cofinancieringseis van 7,5% ruimschoots behaald. Het resultaat van de inspanningen is dat op de meeste plekken conform de doelstelling een grotere instroom is van leerlingen in technische vmbo-profielen en een sterkere doorstroom naar het technisch mbo. We zijn bijzonder trots op deze resultaten.

In 2023 is aangekondigd dat de STO-subsidie wordt verlengd tot en met 2028. Hierbij geldt 2024 als een tussenjaar waarin de bestaande activiteiten kunnen worden voortgezet. Om aanspraak te maken op de middelen in de nieuwe subsidieperiode, lopend van 1-1-2025 tot en met 31-12-2028, moet in 2024 de aanvraag worden ingediend.

Personeelsbeleid

Duurzame inzetbaarheid

In elke leeftijdsfase fit en vitaal aan het werk. Nu en straks. Daar draait het om bij duurzame inzetbaarheid. Ook in 2023 was dit een belangrijk thema voor Dunamare onderwijs, met beleid gericht op specifieke doelgroepen.

60-plussers

Om de werkdruk te verlichten is er voor medewerkers vanaf het 60^e levensjaar een generatieregeling. Daarmee kunnen ze iets minder gaan werken met gedeeltelijke compensatie van het salaris. Doel is om ook in de laatste jaren voor het pensioen voldoende energie te hebben om met plezier te werken. Bovendien zorgt deze regeling voor behoud van kennis. In 2023 hebben 97 medewerkers van deze regeling gebruik gemaakt, een stijging van 9% ten opzichte van het aantal deelnemers in 2022.

Jongere en startende docenten

Een goede start is het begin van een duurzame loopbaan. Daarom hebben we voor onze jongere en startende docenten uitgebreide inwerkprogramma’s voor de eerste 3 jaar ingericht. Ze krijgen veel coaching en begeleiding, ontwikkelen hun talenten en vergroten hun kennis en vaardigheden.

Mobiliteitsbeleid

De maatschappij is voortdurend in beweging. Dit heeft invloed op onze organisatie en medewerkers, op de formatie en bezetting. Het vraagt ook om flexibiliteit en aanpassingsvermogen. Dunamare stimuleert doorlopende ontwikkeling, duurzame inzetbaarheid en mobiliteit van medewerkers. Het mobiliteitsbeleid is opgesplitst in vrijwillige mobiliteit en verplichte mobiliteit. De essentie is dat mensen op een prettige en fijne manier begeleid worden binnen of buiten Dunamare en dat we transparant zijn over het proces.

Wisselwerking

In het kader van samenwerking, wederzijds begrip en beter aansluiten bij de behoeften van de scholen, hebben we in 2023 ‘wisselwerking’ geïntroduceerd. 31 collega’s van het Bestuurs- en Servicebureau hebben in november een dagdeel meegelopen op scholen zowel bij OP als OOP. Dit was drempelverlagend en leverde wederzijds informatie op. Bovendien leerden de betrokken medewerkers elkaar beter kennen. Ook in 2024 organiseren we een meeloopdagdeel.

Taakbeleid

Op de scholen proberen we in het taakbeleid zo goed mogelijk rekening te houden met duurzame inzetbaarheid van mensen. Daarbij spelen onder andere hun wensen rondom de werkdruk en de werk-privébalans een rol. Ook zorgen we ervoor dat medewerkers zo veel mogelijk taken krijgen die ze leuk vinden en waarmee ze zich persoonlijk kunnen ontwikkelen.

In het taakbeleid van het onderwijzend personeel is ontwikkeltijd opgenomen. De ontwikkeltijd is voor een deel gefinancierd vanuit de regeling professionalisering en begeleiding starters en schoolleiders. Deze keuzes binnen het taakbeleid zijn afgestemd met de MR-en van de scholen.

Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO)

In oktober 2023 heeft het tweejaarlijks MTO plaatsgevonden. 76% procent van alle medewerkers heeft de vragenlijst ingevuld. Per saldo zijn de medewerkers van de scholen van Dunamare zeer tevreden met hun werk (8.2). De medewerkers voelen zich sterk betrokken bij hun school en team en zijn er trots op om voor hun school te werken. Ze gaan bovendien met veel plezier naar hun werk en voelen zich zeker van hun baan. Daarnaast zijn de medewerkers over vrijwel alle thema’s – communicatie en werkdruk uitgezonderd – (zeer) tevreden. Met name de thema’s inhoud van het werk, sfeer en direct leidinggevende scoren erg goed. Minder tevreden zijn de medewerkers (net als twee jaar geleden) over de werkdruk en de eigen invloed hierop.

Vitaliteit en werkdruk

Het vitaliteitsprogramma van Dunamare was ook in 2023 belangrijk, met aandacht voor zowel de fysieke als de mentale kant van vitaliteit. Voor Dunamare is het een onmisbaar onderdeel van goed werkgeverschap. Sport, slaap, ontspanning, voeding en mentale weerbaarheid waren afgelopen jaar onderwerpen in vitaliteitsplannen op de scholen en in vitaliteitscoaching. Van dit aanbod is goed gebruik gemaakt, medewerkers hebben dit hoog gewaardeerd en gaven aan dat het hun echt heeft geholpen.

Ook in onze huisacademie, de Dunamare Academie, hebben wij weer veel trainingen georganiseerd gericht op vitaliteit en een gezonde levensstijl, zoals omgaan met stress, beter slapen, mindfulness, yoga en hardlooptrainingen. Deze trainingen werden erg goed bezocht. In totaal hebben we 28 trainingen aangeboden op dit gebied en hebben 273 medewerkers hier gebruik van gemaakt.

Welzijn medewerkers

Dunamare doet meer. Daarom zijn we in 2022 de samenwerking aangegaan met OpenUp. Via deze organisatie krijgen onze medewerkers onbeperkt laagdrempelige toegang tot psychologen voor een 1-op-1 consult en tot masterclasses en workshops. OpenUp ondersteunt onze medewerkers bij hun weerbaarheid en persoonlijke ontwikkeling, zowel op emotioneel als mentaal vlak, in privésituaties en op het werk. In 2023 zijn er 30 medewerkers geweest die gebruik hebben gemaakt van een 1-op-1 consult en werd OpenUp beoordeeld met een 9,4.

Verzuimbeleid

Het afgelopen kalenderjaar hebben we gezien dat het ziekteverzuim is teruggelopen en bij Dunamare onder het landelijke gemiddelde is gebleven. We hebben een uitgebreid verzuimbeleid, zowel preventief als curatief. Met ons preventieve beleid proberen we medewerkers fit te houden. Als ze alsnog ziek worden, helpen we ze zo goed mogelijk bij hun herstel.

Zieke medewerkers moeten zo goed mogelijk ondersteund worden door hun leidinggevende. Ons verzuimbeleid is ingericht op basis van de Poortwachtercyclus. Medewerkers kunnen een beroep doen op externe deskundigen zoals de bedrijfsarts en de psycholoog. Vanuit de Dunamare Academie geven we trainingen en coaching aan leidinggevenden in het omgaan met verzuim.

Op verzoek van de school of op initiatief van de afdeling HR vinden Sociaal Medisch Team-overleggen op de scholen plaats, samen met specialisten van de arbodienst. Daar bespreken we trends in de verzuimcijfers en geven we advies over de verzuimaanpak.

Sociale veiligheid

Binnen Dunamare hechten wij veel belang aan een veilige werkomgeving. Want dat is essentieel om je werk goed te kunnen doen. En gelukkig wordt dat in de praktijk door onze medewerkers voornamelijk ook zo ervaren. Toch kan het voorkomen dat de gevoelde veiligheid in het gedrang komt, bijvoorbeeld als medewerkers te maken krijgen met ongewenst gedrag. Dunamare heeft 3 interne vertrouwenspersonen en 1 externe vertrouwenspersoon bij wie medewerkers anoniem terecht kunnen. Jaarlijks wordt verslag uitgebracht aan het College van Bestuur over het aantal en de soort meldingen. Uit dit verslag blijkt dat onze vertrouwenspersonen steeds gemakkelijker gevonden worden. In het tweejaarlijkse MTO is sociale veiligheid een van de onderwerpen.

Opleiden en professionaliseren

Bij Dunamare kunnen medewerkers zich op vele manieren (blijven) ontwikkelen om het beste uit zichzelf te halen en daarmee optimaal bij te dragen aan de ontwikkeling van onze leerlingen.

De afdeling Opleiden en Professionaliseren maakt dit mogelijk. Deze afdeling begeleidt docenten in opleiding in Opleidingsschool H₂O tijdens het werkplekleren en hun eerste ervaringsjaren in de school. In de Dunamare Academie kunnen medewerkers zich verdiepen en verbreden in hun vakgebied, kennis delen met collega’s en vaardigheden aanleren.

Opleidingsschool H₂O

Om studenten op te leiden tot startbekwaam docent, werken 12 scholen samen binnen Opleidingsschool H₂O. Onze partners hierbij zijn de Hogeschool van Amsterdam, de Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO), de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit.

In 2023 hebben 240 studenten stagegelopen op 1 van de 12 H₂O-scholen, 180 daarvan studeren aan de instituten binnen ons partnerschap. Daarbij leren de studenten niet alleen van ons; via hen leren wij ook over nieuwe didactische en educatieve ontwikkelingen.

In 2023 is Dunamare onderwijs gestart om de scholen die nog geen deel uitmaken van opleidingsschool H₂O gefaseerd te laten toetreden in een kern-schilconstructie met H₂O-scholen.

Vanaf 1-8-23 zijn De Hartenlust, het Wim Gertenbach College, ISK Haarlem en de Prof. Dr. Gunning VSO als schilschool gekoppeld aan H₂O-scholen die voor hen als kern fungeren. Via deze constructie kunnen de schilscholen de expertise rondom opleiding en begeleiding, de opleidingsinfrastructuur en het netwerk van H₂O benutten.

Regionale aanpak personeelstekort als voorloper onderwijsregio

Sinds 2020 speelt Dunamare onderwijs een actieve rol in de regionale aanpak voor het personeelstekort in het voortgezet onderwijs in de regio Zuid-Kennemerland & Groot-Amsterdam. De aanpak Talent als Docent is een samenwerking met alle andere vo-en mbo-besturen in de regio. Talent als Docent werkt aan 3 punten:

De werving van en voorlichting aan potentieel nieuwe docenten.
Het ondersteunen van de scholen bij het optimaal begeleiden van die nieuwe docenten.
Het ondersteunen van onderliggende hr-activiteiten.

In 2023 is met ruim 300 belangstellenden een adviesgesprek gevoerd en hebben ruim 120 geïnteresseerden een van de online informatieavonden bijgewoond. De cursus Ontdek je Talent als Docent is 5x aangeboden. 25 deelnemers zijn gestart met een opleiding als docent en een baan in het onderwijs.

In 2023 heeft de regionale aanpak van het personeelstekort een verdiepend vervolg gekregen: de regio Kennemerland & Groot-Amsterdam heeft de status voorloper onderwijsregio verkregen.

In het najaar van 2023 zijn de voorbereidingen gestart om vanaf 1-1-24 daadwerkelijk als voorloper onderwijsregio te kunnen starten.

Dunamare Academie

Leren en ontwikkelen doe je samen met collega’s bij de Dunamare Academie. Het is dé plek waar Dunamare-collega’s elkaar ontmoeten. De ontmoeting en het leren van en met elkaar leveren een enorme bijdrage aan verbreding en verdieping van kennis en vaardigheden. Gedurende het hele schooljaar biedt de Dunamare Academie 120 online trainingen aan en organiseert het gemiddeld 100 klassikale trainingen (met zo’n 350 bijeenkomsten) op de maandagen en donderdagen op de eigen academielocatie op het Spaarne College. De drukbezochte trainingsavonden laten goed zien dat de collega’s dit ook als zeer waardevol ervaren: 831 collega’s (46% van alle medewerkers bij Dunamare) bezochten in 2023 een of meerdere trainingen, georganiseerd door de Dunamare Academie.

Ook in de uitkomsten van de cursistevaluaties komt deze waardering telkens terug:

8,4 is de beoordeling van de kwaliteit van de trainingen (op een schaal van 1 tot 10).
8,9 is de beoordeling van de deskundigheid van de trainers.

Persoonlijk ontwikkelprogramma

Vanaf schooljaar 2023-2024 ontvangt elke Dunamare-medewerker een gepersonaliseerd (digitaal) ontwikkelboekje met het trainingsprogramma. De boekjes zijn door 726 collega’s gedownload. Voor de leidinggevenden is een extra digitale tool binnen de boekjes ontwikkeld om een aanbod op maat te kunnen samenstellen voor de eigen teams en individuele teamleden. De helft van de leidinggevenden bij Dunamare (40) downloadde de boekjes.

De inschrijvingen voor de trainingen zijn fors gestegen ten opzichte van vorige jaren (zie onderstaande tabel). De 797 inschrijvingen voor de trainingen tussen september 2023 en januari 2024 komen van 500 Dunamarecollega’s (30%). Deze aantallen zijn in voorgaande jaren nooit eerder in deze periode al behaald.

Inschrijvingen trainingen	sep	okt	nov	dec	jan	totaal
2022-2023	102	91	148	23	158	522
2023-2024	160	215	222	29	171	797

Steeds meer en steeds vaker zien we de verbindende rol van de Dunamare Academie tussen de scholen, op alle niveaus: samen leren en ontwikkelen op maat op actuele schoolthema’s wordt zichtbaar gerealiseerd bij en via ons eigen opleidingsinstituut.

Aanbod Dunamare Academie

De Dunamare Academie biedt klassikale en online trainingen en workshops aan op de volgende thema’s:

ondersteunen van leren van leerlingen
organisatie van het onderwijs
ondersteunen van leren van collega’s
leiderschapsontwikkeling
persoonlijke ontwikkeling
vitaliteit

Zie ook: www.dunamare-academie.nl

Opleidingsbudget

Elke medewerker heeft vanuit de cao recht op een basisopleidingsbudget van € 600 per schooljaar. Maar Dunamare doet op dit gebied meer! Dunamare onderwijs kent een aanvullende studieregeling. Medewerkers kunnen een beroep op de regeling doen om in het kader van de eigen loopbaan een opleiding te volgen waarbij geen eigen bijdrage van de medewerker wordt gevraagd.

Strategisch personeelsbeleid

Met interne analyses, zoals een kwantitatief overzicht van de bezetting, en analyses van markttrends levert het hr-beleid van Dunamare onderwijs een waardevolle bijdrage aan onze strategische koers. De afdeling HR op het Bestuurs- en Servicebureau monitort de in- en uitstroom. Op basis van historische gegevens weten we wat de reguliere uitstroom zal zijn. Al deze gegevens zetten we af tegen de leerlingenaantallen, zodat we weten voor welke uitdagingen we per school staan. Deze kwantitatieve cijfers verrijken we met de kwalitatieve gegevens vanuit de scholen, om de juiste beslissingen te kunnen nemen voor ons strategisch personeelsbeleid. In de kwaliteitsgroep HR is het strategisch personeelsbeleid een terugkerend thema.

In het schoolplan verwoorden scholen hun onderwijskundige visie en de opgave waar de school voor staat. In dit plan maken zij de koppeling met hun personeelsbeleid en het strategische personeelsbeleid van Dunamare. Jaarlijks vertalen zij dit naar jaarplannen gekoppeld aan de begroting en inzet van fte’s. Bij de evaluatie van de jaarplannen wordt ook het personeelsbeleid geëvalueerd.

Werkdrukmiddelen

In de cao-vo is afgesproken dat er zowel individuele als collectieve werkdrukmiddelen worden ingezet. Voor de individuele middelen (de LFB-uren) is een document met richtlijnen opgesteld. Voor de collectieve middelen wordt per school, in overleg met de MR, een plan gemaakt. De afdeling HR heeft, in samenwerking met de schoolleiding, kaders en richtlijnen opgesteld en ondersteunt bij de ontwikkeling van de plannen.

Dunamare heeft in totaal € 4,3 miljoen voor werkdrukmiddelen gekregen in kalenderjaar 2023. Hiervan is 50% van de middelen toegerekend aan de collectieve aanpak en 50% aan de individuele aanpak. Voor de zomer van 2023 hebben medewerkers de persoonlijke plannen inclusief keuze met de leidinggevende afgestemd en zijn de collectieve werkdrukplannen in samenspraak met de (P)MR vastgesteld.

Evaluatie en monitoring van de collectieve werkdrukplannen vinden periodiek met de (P)MR plaats. Als er een nieuw collectief werkdrukplan komt voor de school, wordt dit opnieuw gepresenteerd aan de medewerkers van de school. Daarnaast leggen wij jaarlijks verantwoording af in het jaarverslag over de besteding van de werkdrukmiddelen.

Personele ontwikkelingen

Het probleem van het lerarentekort speelt al jaren en wordt alleen maar groter. Steeds meer vakken kennen docentenschaarste. Niet langer gaat het alleen om wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Het wordt ook steeds lastiger om leraren Duits, Frans en voor technische vakken te vinden. Ook roostermakers en schoolleiders worden steeds schaarser.

Eind 2022 is het centrale recruitmentsysteem geïntroduceerd. Hierin kunnen scholen laagdrempelig hun vacatures breed uitzetten en het wervingsproces centraal volgen. Dit jaar heeft het Bestuurs- en Servicebureau vooral ondersteund bij het schrijven van vacatures en het uitwisselen van sollicitanten tussen de scholen. Met een kleine 1.000 sollicitaties in 2023 kunnen we concluderen dat Dunamare-scholen goed vindbaar zijn.

We zijn dit jaar ook gestart met het programma Een nieuwe kijk op de personeelsvraag in het onderwijs: werken aan wendbaarheid.De insteek van dit programma is om anders te kijken naar het personeelstekort en toe te werken naar een meer duurzame aanpak. Het betreft een langlopend programma waarin Dunamare met enkele andere schoolbesturen en het ministerie van OCW onderzoekt hoe we beter kunnen omgaan met het oplopende lerarentekort in het onderwijs.

Uitbreiding secundaire arbeidsvoorwaarden

Met maatwerk en creatieve oplossingen zorgen we ervoor dat Dunamare onderwijs een prettige werkgever is en blijft. Onze secundaire arbeidsvoorwaarden zijn ook in 2023 concurrerend, met onder andere een vitaliteitsregeling en het verruimen van de mogelijkheden voor de besteding van het levensfasebudget (LFB).

Het huidige pakket van secundaire arbeidsvoorwaarden verloopt per 31 juli 2024. In 2023 zijn we gestart met een onderzoek onder alle medewerkers naar wat zij als een optimaal pakket van secundaire arbeidsvoorwaarden zien voor 2024.

Uitkeringen beheersen

Elk jaar in oktober-november updaten we ons overzicht van alle medewerkers die gebruikmaken van de WW of bovenwettelijke WW (Wovo). HR stemt met de scholen af voor welke medewerkers we de extra re-integratiedienst van Ideo Advies inzetten om hen weer zo snel mogelijk aan het werk te helpen. We bieden deze dienst niet alleen aan om onze uitgaven aan uitkeringen te beheersen, maar ook omdat we een goed werkgever willen zijn. Ook voor voormalige medewerkers, zolang zij nog geen nieuwe baan hebben.

Gevoerd beleid inzake de beheersing van uitkeringen na ontslag

Qua beheersing van uitgaven inzake uitkeringen na ontslag stelt Dunamare op individuele basis vaststellingsovereenkomsten op met medewerkers. Als er in de vaststellingsovereenkomst sprake is van een transitievergoeding, houden we rekening met de Wet arbeidsmarkt in Balans (WAB). In 2023 zijn er diverse transitievergoedingen met medewerkers overeengekomen. Voor een aantal transitievergoedingen is er compensatie van het UWV ontvangen.

Daarnaast volgt Dunamare de Wet Normering Topinkomens voor het vaststellen van ontslagvergoedingen inzake topfunctionarissen. In 2023 heeft dit niet plaatsgevonden.

Gepensioneerden

We benaderen gepensioneerde leraren en proberen hen enthousiast te maken om weer aan de slag te gaan als bijvoorbeeld leraar, leerlingbegeleider of lerarencoach. Een paar uurtjes per week maakt al een verschil voor de school. Eind 2023 werkten er 8 gepensioneerde medewerkers bij Dunamare.

Parttimers

De behoefte om parttime te werken kan van jaar tot jaar verschillen. Als bijvoorbeeld iemands kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan of op zichzelf gaan wonen, kan behoefte ontstaan om meer te werken. We vragen daarom aan het begin van elk schooljaar aan al onze parttimers of ze meer uren willen werken.

1.818 medewerkers werkten eind 2023 bij Dunamare.
28 procent daarvan werkte fulltime, 72 procent parttime.

Blik op de toekomst

Op personeelsgebied zien wij de volgende ontwikkelingen:

oplopend lerarentekort
vergrijzing van het personeelsbestand
steeds minder aanmeldingen voor lerarenopleidingen
toename van de flexibilisering
hoge ervaren werkdruk

Om nieuwe collega’s te werven, richten we ons niet alleen op studenten van reguliere lerarenopleidingen, maar ook op zij-instromers (met het programma Talent als Docent) en gepensioneerden. Daarnaast besteden wij continu aandacht aan het behoud van ons personeel.

Personeel niet in loondienst (PNIL)

Vanaf 2022 heeft het ministerie van OCW de wijze van doorgeven van gegevens rondom Personeel niet in loondienst (PNIL) gestructureerd. Wij voldoen aan het juist aanleveren van deze gegevens in een separate verantwoording aan het ministerie van OCW. Het totale percentage inhuur van de personele lasten over 2023 bedraagt 4%, inclusief NPO-inzet (zie ook paragraaf doelmatigheid).
Daarnaast moeten wij in het kader van de ‘regeling bijzondere en aanvullende bekostiging NP Onderwijs (NPO) verplicht in het jaarverslag 2023 verantwoording afleggen over de besteding van deze extra middelen. Op bestuursniveau leggen we daarom, onder andere, verantwoording af over de besteding van NPO-middelen aan de inhuur van PNIL over de schooljaren ’21-’22, ’22-’23 en ’23-’24.

Verantwoording

De afdeling HR legt intern verantwoording af aan het CvB. Twee keer per jaar overlegt HR met het CvB over de besteding van middelen. In het reguliere werkoverleg wordt de voortgang op de HR-prioriteiten besproken. De strategische kwantitatieve analyse op het personeelsbeleid is per school inzichtelijk gemaakt.

Facilities

Facilities doet meer

Dunamare wil goed onderwijs bieden, waarbij iedere leerling een gelijke kans heeft om het beste uit zichzelf te halen op een sterke en gezonde school. De afdeling Facilities draagt bij aan deze ambitie door de scholen te ondersteunen op het gebied van huisvesting, inkoop en IT. De drie disciplines werken integraal samen en vormen een ondersteunende afdeling. Ook extern werken we aan duurzame relaties met ketenpartners om goede regie te voeren. We hebben afspraken duidelijk en overzichtelijk vastgelegd in protocollen en reglementen. Een gestructureerde, efficiënte, uniforme en zorgvuldige manier van werken ontzorgt de scholen, zodat de financiële middelen zo veel mogelijk naar het primaire proces gaan. Bovendien biedt onze integrale samenwerking strategisch voordeel, omdat we ontwikkelingen sneller signaleren. Zo kunnen we meer en beter bijdragen aan een optimale leeromgeving.

Inhoudelijke ondersteuning en kennisdeling

Vanuit het Bestuurs- en Servicebureau werken we in teamverband, waarbij we onze collega’s op de scholen graag betrekken. Samenwerken vanuit richting, ruimte en rekenschap noemen we dat. We nemen steeds vaker een actievere rol bij de inhoudelijke ondersteuning van onze scholen. Daarnaast proberen we steeds meer kennis te delen en van elkaar te leren. Het afgelopen jaar hebben we een vervolg gegeven aan de kennisdelingsbijeenkomst tussen scholen over energiemonitoring. In 2022 zijn we deze actieve dialoog over o.a. energieverbruik gestart en dat heeft geresulteerd in 12% besparing in 2023 van het energieverbruik. Daarnaast is er een centrale intranetwebsite waar de scholen actuele informatie kunnen vinden over lopende projecten en een kennisdatabase kunnen raadplegen.

Huisvesting

Dunamare blijft investeren in een goede en veilige leeromgeving voor onze leerlingen en een prettige werkomgeving voor onze medewerkers. Goed onderwijs vraagt om goede huisvesting met een gezond binnenklimaat en een duurzaam gebouw. Maar ook een toekomstbestendig en flexibel gebouw, om te kunnen inspelen op veranderend onderwijs. We werken daarbij met een Strategisch Huisvestingplan (SHP).

Met ons SHP kunnen we tijdig en effectief meebewegen met de behoeftes van veranderend onderwijs. Dit doen we op tactische momenten, zoals bij groot onderhoud en nieuwbouw.

Investeren in duurzaamheid

Onze bestaande gebouwen verduurzamen we op momenten die zich daar het beste voor lenen, zoals tijdens gepland groot onderhoud, een renovatie of uitbreiding. In 2023 zijn we daarom gestart met het verduurzamen van ons meerjarenonderhoudsplan (MJOP), zodat we onderhoud zo accuraat mogelijk kunnen plannen en uitvoeren. Bovendien kunnen we zo beter duurzame strategische keuzes maken. Het thema duurzaamheid is continu in beweging en er komen steeds nieuwe inzichten. We volgen de ontwikkelingen op de voet.

In 2023 waren een aantal uitbreidingen onderhanden, zoals van de gebouwen van het Coornhert Lyceum en Het Schoter. Tijdens deze uitbreidingen wordt eveneens verduurzaamd.

Bij nieuwbouwprojecten is duurzaamheid een gegeven. Daarbij is het realiseren van een nul-op-de-metergebouw eerder regel dan uitzondering. In 2023 waren 2 nieuwbouwprojecten in aanbouw: de Maritieme Academie Harlingen en het Hoofdvaart College/Praktijkschool De Linie, oftewel het nieuwe Avantis College en het Rietland College.

Luchtkwaliteit

Ook luchtkwaliteit is een belangrijk speerpunt. Sinds 2023 wordt de luchtkwaliteit voortdurend gemonitord; dat wil zeggen de temperatuur, het CO₂-gehalte en de luchtvochtigheid. Afhankelijk van de meetresultaten wordt indien nodig bijgestuurd op de kwaliteit. In 2023 is er bij het Tender College mechanische balansventilatie gerealiseerd om de luchtkwaliteit op een adequaat niveau te krijgen. Voor de Prof. Dr. Gunningschool en het Ichthus College is vangnetsubsidie aangevraagd. Daarmee zullen deze scholen in 2024 ook mechanische balansventilatie krijgen.

IT

De afdeling IT richt zicht steeds meer op de inhoudelijke inzet van IT, in plaats van zich uitsluitend te concentreren op de technische aspecten. Deze verandering weerspiegelt een dieper begrip van de rol die IT speelt in het onderwijs: het is noodzaak om deze technologieën te integreren op een manier die zowel onderwijzend als verrijkend is.

De IT-afdeling zorgt niet alleen voor de infrastructuur en de operationele aspecten, zoals netwerkbeveiliging en systeembeheer, maar neemt ook actief deel aan het proces om met technologie het onderwijs te verbeteren. Zo ondersteunen wij het effectief gebruik van kunstmatige intelligentie en andere geavanceerde technologieën om de leerervaring te verrijken, en geven we hier voorlichting over.

Bewustzijn bij de gebruiker

Een veilige virtuele leeromgeving is net zo belangrijk als een veilige fysieke leeromgeving. Daarom zetten we voortdurend in op bewustwording over informatiebeveiliging en privacy onder onze gebruikers. Zo bieden we doorlopende bijscholing en nascholing over deze onderwerpen aan. Gebruikersbewustzijn is ook een integraal onderdeel van de onboarding-procedure voor nieuwe medewerkers.

Deze thema's staan prominent op de agenda van zowel de directieraad als de Raad van Toezicht. Met onze richtlijnen voor online lesgeven en examineren voldoen we aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). We blijven alert op nieuwe wetgeving en trends in de sector.

Aan de technische kant zorgen we voor de beveiliging van informatie met regelmatige audits en door actief in te spelen op actuele ontwikkelingen in de IT-sector. Een toegewijd team van interne en externe specialisten zorgt dat we altijd vooroplopen met het implementeren van de beste praktijken en technologieën. Zo garanderen we niet alleen een veilige, maar ook een vooruitstrevende en responsieve virtuele leeromgeving.

Inkoop

Voor Dunamare-brede aanbestedingen sluiten we steeds vaker aan bij landelijke inkooporganisaties. Van verzekering tot kopieerpapier en van levensmiddelen tot leermiddelen behalen we extra inkoopvoordeel en een reductie van de administratieve last voor de scholen. Het geld dat we daarmee besparen, kunnen we aan onderwijs besteden.

Blik op de toekomst

Goed onderwijs vraagt om een goede en veilige leer- en werkomgeving. Wij ontzorgen de scholen met gezonde gebouwen waarbij de netwerkinfrastructuur is geborgd, de informatiebeveiliging onze aandacht heeft en we grote inkopen centraal uit handen kunnen nemen. Zo kunnen de scholen focussen op wat er écht toe doet: het onderwijs. Samen met alle ketenpartners blijven we ons als afdeling inzetten en doorontwikkelen, om ook komend jaar de kwaliteit en aansluiting van onze dienstverlening te kunnen garanderen.

Financiën

Ontwikkelingen in meerjarenperspectief

Samenvatting

De vermogens- en liquiditeitspositie van Dunamare Onderwijsgroep is ultimo 2023 ruim voldoende en voldoet meerjarig aan de signaleringsgrenzen van de Inspectie van het Onderwijs. Deze goede positie biedt de stichting de kans om de komende jaren binnen de kaders van de strategische koers investeringen in het onderwijs, HR, huisvesting en ICT te realiseren. Omdat de middelen maar één keer uitgegeven kunnen worden, zien wij het belang in van het maken van weloverwogen en duurzame keuzes. De komende jaren werken wij in gezamenlijkheid aan deze keuzes.

1. Ambities in meerjarenperspectief

Voorgaand jaar (2022) heeft het bestuur samen met de schoolleiders een nieuwe strategische koers ontwikkeld, waarbij betekenis is gegeven aanonze besturingsfilosofie. De strategische visie en doelen vormen de basis om tot een beleidsrijk jaarplan en begroting te komen. Dit alles is geborgd in onze planning & controlcyclus.

Om de ambities uit de bestuurlijke koers waar te kunnen maken zijn bovenschoolse speerpunten ontwikkeld voor Onderwijs, HR, Huisvesting, ICT en Communicatie waarbij de sturing integraal plaatsvindt.In het kader van de overzichtelijkheid presenteren wij hier de verwachte ontwikkelingen per perspectief. Ze zijn opgesteld door gebruik te maken van de strategisch koers, de kaderbrief, de meerjarenbegroting, het risicoprofiel en overige relevante interne en externe ontwikkelingen.

Het hoofdstuk wordt afgesloten met een meerjarig financieel perspectief uitgedrukt in:

Een staat en raming van exploitatieresultaat en balans (paragraaf 2)
De financiële positie in kengetallen (paragraaf 3)

Allocatie van middelen

Om uitvoering van de strategische koers mogelijk te maken, is er sprake van allocatie van middelen aan de onder Dunamare ressorterende scholen. In de meeste gevallen worden de middelen verdeeld op basis van leerlingaantallen per school. De scholen dragen op basis van realisatie een deel van de middelen af aan Dunamare ten behoeve van het groepsvermogen. Daarnaast is er sprake van een bijdrage van circa 6% van de ontvangen bekostiging aan het Bestuurs- en Servicebureau (BSB) voor het leveren van ondersteunende diensten aan de scholen om uiteindelijk het geven van goed onderwijs mogelijk te maken. In gezamenlijkheid stellen wij de kaders voor de ‘wat-vraag’. De uitwerking van het ‘hoe’ ligt bij de scholen, met ondersteuning van het College van Bestuur (CvB) en het Bestuurs- en Servicebureau (BSB).

Bestuurlijke thema's 2024 – 2025

Om de ambities uit de strategische koers waar te kunnen maken, hebben wij bovenschools speerpunten ontwikkeld voor Onderwijs en Kwaliteit, HR, Financiën, Facilities en Communicatie. In diverse strategische meerjarenplannen gebaseerd op de strategische koers en het jaarplan BSB 2024-2025 is dit verder uitgewerkt.

Speerpunten Onderwijs & Kwaliteit:

Basiskwaliteit op orde (monitoren/ondersteunen/inspireren/sturen).
Inzetten op het versterken van de kwaliteitscultuur op scholen.
(Nieuw) kwaliteitsbeleid vormgeven en doorontwikkeling instrumenten (o.a. audits/visitaties en zelfevaluatie) en ontwikkelen kwaliteitsrapportages.
Extra aandacht voor ISK.
Inzetten op goed onderwijs met o.a. speerpunt de goede les.
Aandacht voor beleidsontwikkeling (taal, rekenen, burgerschap).
Inspireren op onderwijs anders organiseren.
Schoolplannen.

Speerpunten HR (Strategisch HR-plan):

Continuïteit.
In- en uitstroom; begeleiding medewerker, (door)ontwikkeling recruitment.
Doorstroom en behoud; aandacht voor de medewerker.
Ondersteuning programma personeelstekort.
Verdere ontwikkeling HR-schoolteams.

Speerpunten Financiën:

Continuïteit (P&C cyclus, expertise overdracht en verminderen kwetsbaarheid).
Continueren succesvolle bekostigingscontrole.
Verdere ondersteuning van scholen bij doelmatige inzet van middelen en ontwikkeling bedrijfsvoering.

Speerpunten Facilities:

Optimalisatie in de manier waarop wij besturen.
Regie professionaliseren.
Projectmanagement verfijnen; projectstructuur, projectdefinitie, scope bewaken, borging
Professionaliseren contract- en leveranciersmanagement: verandering in de manier waarop wij sourcen; zorgvuldig geselecteerde professionals, bekend met Dunamare projectmanagementmethodiek.
Onderhoudscontracten: verkennen van centrale aanpak contracten met veiligheidsrisico’s (Compliance).
Verbetering ICT-servicemanagement.
Verduurzaming verder integreren in MJOP.
Informatiebeveiliging ICT.
Optimalisatie centrale inkoop.
Optimalisatie partnering.
Integrale samenwerking ICT met scholen: awareness van aanbod en doorontwikkeling van ICT-proposities.
Toekomstbestendigheid: flexibel en aanpasbaar blijven, wendbaar - inspelen op veranderende onderwijsbehoeften, technologische trends en maatschappelijke ontwikkelingen.

Speerpunten Communicatie:

Profileren en strategische communicatie-ondersteuning van scholen.
Inzetten op paraplustrategie ‘Dunamare doet meer’.
Reputatie- en issuemanagement.
Basis op orde.
Communicatie-ondersteuning van programma ‘Andere kijk op de personeelsvraag’.

Ontwikkeling aantal leerlingen

Na een lichte daling in 2023 verwacht Dunamare voor de korte termijn (t/m 2026) een lichte stijging van het aantal leerlingen, met afwijkingen per gemeente en per school.

Voor de middellange termijn (tot 2030) is de ontwikkeling van het aantal leerlingen lastiger om betrouwbaar in te schatten. Er zijn verschillende trends die van invloed kunnen zijn, echter demografisch blijft het leerlingaantal de komende jaren nagenoeg stabiel. Wij zieneen kansrijk marktpotentieel met betrekking tot Agora, Dalton en Montessori waardoor wij voor de middellange termijn (2030) ook een stabiele ontwikkeling van het aantal leerlingen voorzien.

De scholen hebben, in het najaar van 2023, middels de schooljaarbegroting 2023-2024 en meerjarenraming 2024-2027 een prognose van de leerlingaantallen gemaakt en dit resulteert in de volgende prognose voor Dunamare onderwijs:

Leerlingenaantal

	1-10-22	1-10-23	1-10-24	1-10-25	1-10-26
Aantal	12.764	12.724	12.788	12.900	13.047
Mutatie t.o.v. voorgaand jaar		-0,31%	0,50%	0,88%	1,14%

Het aantal leerlingen van oktober 2022 is gebaseerd op de definitieve bekostigingstelling. De leerlingtelling van oktober 2023 is de voorlopige bekostiging. De leerlingaantallen oktober 2024 t/m 2026 zijn gebaseerd op de door schoolleiders opgestelde meerjarenbegroting 23-27.

Inzet van medewerkers

De onderwijskwaliteit hangt nauw samen met de kwaliteit en inzetbaarheid van onze medewerkers. De komende periode wordt een vervolg gegeven aan de ondersteunende HR thema’s:

Het vinden van goede medewerkers (het lerarentekort);
Het binden en boeien van goede medewerkers.

De inzet van medewerkers is in 2023 gedaald en wij voorzien dat de personele inzet vanaf 2024 verder zal dalen als gevolg van de afbouw van de inzet van de tijdelijke middelen van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO).

Personeel FTE

Personeel (fte)	2022	2023	2024	2025	2026
Directie	19	21	25	25	25
Onderwijs Ondersteunend personeel	454	477	444	440	438
Onderwijzend personeel	983	948	920	902	897
* incl. teamleiders
Totaal	1.456	1.446	1.389	1.367	1.360
Mutatie t.o.v. voorgaand jaar		-0,7%	-3,9%	-1,6%	-0,5%

Huisvesting

Kwalitatief hoogwaardige huisvesting is een onderdeel van goed onderwijs. De schoolgebouwen zijn eigendom van de gemeenten, met uitzondering van de Maritieme Academie in Harlingen. Deze is (deels) eigendom van Dunamare. Het in stand houden van de gebouwen komt voor rekening van Dunamare onderwijs.

De beheersing van het risico van de staat en de betaalbaarheid van de huisvesting maakt onderdeel uit van de strategische koers en is tevens opgenomen in het risicoprofiel. Er is hoge bestuurlijke prioriteit voor het risico dat gemeenten niet altijd voldoende in de kosten (kunnen) voorzien en dit is tevens een landelijk thema.

Wat zijn de geprioriteerde (strategische) thema’s die onderdeel uitmaken van de meerjarenraming?

De profilering van de scholen: de uitstraling van het schoolgebouw en in het bijzonder in relatie met de onderwijskundige visie (waar de school voor staat).
Duurzaamheid, met aandacht voor energiegebruik, toekomstbestendigheid en gezondheid:

Het verder verduurzamen met levensduur verlengende maatregelen en nieuwbouw (o.a. isolatie, verlagen gas en circulair bouwen);
Overige duurzaamheidsinitiatieven: vitale schoolpleinen (onder andere vergroening en trapveldjes).

De huisvestingsprojecten zijn afhankelijk van besluitvorming, vergunningen en afspraken met gemeenten. Het is mogelijk dat projecten later plaatsvinden dan nu ingeschat.
Voorbeelden van lopende en verwachte huisvestingsprojecten: De nieuwbouw van de Maritieme Academie Harlingen, nieuwbouw van Het Rietland College & Het Avantis College en nieuwbouw voor de ISK Haarlem.

Inkoop

Voor Dunamare-brede aanbestedingen sluiten we steeds vaker aan bij landelijke inkooporganisaties om inkoopvoordeel te behalen en administratieve lasten te besparen. Optimalisatie van contractmanagement resulteert in een reductie van veiligheidsrisico’s. Het werken met prestatiecontracten laat resultaten steeds beter sturen en controleren.

IT

Investeringen in IT zijn de komende jaren gericht op zaken die ook onderdeel uitmaken van de risicoanalyse: informatiebeveiliging & privacy (IBP) en het vergroten van het bewustzijn binnen de organisatie.

-

Investeringen

Investeringen in euro's	2022	2023	2024	2025	2026
Gebouwen en terreinen en in uitvoering	1.193.294	2.916.870	29.239.797	2.955.927	1.169.999
Inventaris en apparatuur incl. IT	5.371.173	3.158.436	3.454.744	3.665.441	802.000
Andere vaste bedrijfsmiddelen	8.361	1.239.049	300.000	200.000	-
Totaal	6.572.828	7.314.355	32.994.541	6.821.368	1.971.999

De investering in 2024 is hoog in vergelijking met andere jaren door realisatie van de nieuwbouw van de huisvesting van Maritieme Academie Harlingen.

Doelmatige bedrijfsvoering

De bekostiging die de scholen ontvangen is bedoeld om kwalitatief hoogstaand onderwijs te verzorgen voor alle leerlingen. De bedrijfsvoering is gericht op een doelmatige, rechtmatige en efficiënte inzet van middelen. Binnen Dunamare onderwijs beslissen de scholen in afstemming met de (G)MR en het College van Bestuur in hoge mate zelf over een optimale inzet van de middelen. Als bij een school sprake is van een tijdelijk tekort, wordt deze extra ondersteund door het Bestuurs- en Servicebureau om het tekort te kenteren en is er geïntensiveerd toezicht van het College van Bestuur.

Benchlearning

Voor de verschillende soorten onderwijs binnen Dunamare hebben wij de afgelopen tijd kengetallen met elkaar vergeleken. Dit hebben wij samen met de scholen gedaan met als doel om van elkaar te leren. Dit was onderverdeeld in de Pro-scholen, Avo-scholen, mavo scholen en vmbo-scholen zodat wij goed vergelijkbare kengetallen hadden en het gesprek inhoudelijk goed gevoerd kon worden. Dit proces loopt ook in 2024 verder.

Treasury

Het treasury-beleid van Dunamare onderwijs is gebaseerd op het treasury-statuut van de stichting en levert een wezenlijke bijdrage aan het realiseren van de financiële doelstellingen en het waarborgen van de financiële continuïteit. Het Treasury-statuut voldoet aan de Regeling beleggen, lenen en derivaten OCW 2016 d.d. 19 december 2018 (RBLD). In deze paragraaf leggen wij verantwoording af conform artikel 10 van de RBLD.

Het treasury-beleid richt zich met name op de volgende activiteiten:

Het beheersen van financiële risico’s die aan de financiële posities en geldstromen zijn verbonden.
Het zorgdragen voor de tijdige beschikbaarheid van de benodigde middelen tegen acceptabele en marktconforme condities.
Het optimaliseren van de inrichting en het minimaliseren van de kosten van het betalingsverkeer, financiële transacties en het verkrijgen van financiële middelen.
Het nakomen van wettelijke verplichtingen inzake het bovenstaande.

Het College van Bestuur stelt zich op het standpunt dat publieke middelen moeten worden ingezet in het primaire proces, te weten het verzorgen van onderwijs. Het College van Bestuur brengt dit proces niet in gevaar door het aangaan van risico’s die daar niet direct betrekking op hebben, zoals het risicovol beleggen van tijdelijke niet-bestede middelen.
Bij het aangaan van nieuwe beleggingen, leningen of derivaten verzoekt Dunamare onderwijs de financiële instelling zich te laten aanmerken als niet-professionele belegger.

In 2023 zijn er geen leningen aangegaan en geen derivaatovereenkomsten afgesloten. Dunamare neemt ook in 2023 deel aan schatkistbankieren. Deze situatie is ongewijzigd t.o.v. 2022. Daarnaast heeft Dunamare inzicht in de ontwikkeling van haar liquide middelen voor vijf jaar vooruit.

De stijging van de stand van de liquide middelen ultimo 2023 ten opzichte van ultimo 2022 heeft met name betrekking op de ontvangen rentebaten.

2. Staat van baten en lasten en balans

De realisatie over 2023 is afgezet tegen de realisatie over 2022 en tevens vergeleken met de begroting 2023. Daaraan toegevoegd zijn de begrote meerjarenresultaten 2024 t/m 2028.

De raming is opgesteld op basis van een aantal uitgangspunten:

De in september 2023 vastgestelde schooljaarbegroting 2023-2024 inclusief meerjarenraming van de schooljaren 2024 – 2027. De toepassing van een schooljaarbegroting zorgt ervoor dat het financiële beleid beter aansluit op de processen in de scholen. De begrotingscyclus per schooljaar is aangepast om tot een raming van de kalenderjaren 2024 t/m 2028 te komen. Voor enkele posten zijn enkele wijzigingen in de meerjarenraming aangebracht als gevolg van nieuwe informatie over de ontwikkeling van middelen NPO en de stelselwijziging van de voorziening groot onderhoud in 2024.
De meerjarenraming is gebaseerd op prijspeil 2024. Dit houdt in dat zowel ten aanzien van de inkomsten als van de kosten geen inschatting is gemaakt van een verwachte indexatie.
In de meerjarenraming is nog geen rekening gehouden met een mogelijke impact als gevolg van de update van de nulmeting van de staat van de gebouwen. Deze update wordt verwacht in 2025 en kan effect hebben op de hoogte van de investeringen groot onderhoud en samenhangende exploitatielasten daarvan.

Staat van baten en lasten 2023 en raming 2024-2028

Onderstaand betreft de beste inschatting van de staat van baten en lasten o.b.v. de goedgekeurde meerjarenbegrotingen, aangepast op de nu bekende CAO-verhogingen en vrijval van de voorziening groot onderhoud per 2024.

-

Staat baten en lasten 2023 en raming 2024 – 2028

in euro's	Vorig jaar 2022	Begroting 2023	Realisatie 2023	Raming 2024	2025	2026	2027	2028
Baten
Rijksbijdragen	171.123.000	160.672.000	179.760.000	169.643.000	169.581.000	171.044.000	171.984.000	172.928.000
Overige overheidsbijdragen	1.511.000	1.817.000	2.361.000	1.628.000	1.083.000	733.000	733.000	733.000
Overige baten	6.576.000	6.004.000	7.004.000	6.247.000	5.680.000	5.623.000	5.642.000	5.642.000
Totaal baten	179.210.000	168.493.000	189.125.000	177.518.000	176.344.000	177.400.000	178.359.000	179.303.000

Lasten
Personeelslasten	134.857.000	126.639.000	140.623.000	140.647.000	139.606.000	139.076.000	139.414.000	139.753.000
Afschrijvingen	5.090.000	5.970.000	5.409.000	6.642.000	7.049.000	6.915.000	6.813.000	6.813.000
Huisvestingslasten	12.198.000	12.419.000	13.684.000	10.797.000	9.691.000	9.416.000	9.418.000	9.416.000
Overige lasten	20.520.000	20.824.000	24.116.000	21.817.000	21.276.000	21.365.000	21.366.000	21.366.000
Totaal lasten	172.665.000	165.852.000	183.832.000	179.903.000	177.622.000	176.772.000	177.011.000	177.348.000

Saldo	6.545.000	2.641.000	5.293.000	-2.385.000	-1.278.000	628.000	1.348.000	1.955.000
Financiële baten en lasten	162.000	-22.000	1.852.000	77.000	36.000	36.000	37.000	37.000
Totaal resultaat	6.707.000	2.619.000	7.145.000	-2.308.000	-1.242.000	664.000	1.385.000	1.992.000

Toelichting exploitatieresultaat 2023
Het resultaat over 2023 bedraagt € 7,1 miljoen positief en dit ontstaat voor een gedeelte door vooruit ontvangen NPO baten welke nog niet geheel zijn besteed in 2023. Deze baten vloeien naar de bestemmingsreserve, ter besteding in 2024 en 2025. Het ministerie van OCW beschikt namelijk de schooljaar baten in het kalenderjaar. 2023 was het laatste jaar dat er NPO baten zijn ontvangen, in de jaren 2024 en 2025 besteden wij deze NPO-gelden.

De baten en lasten zijn in 2023 aanzienlijk hoger t.o.v. de begroting 2023. De afwijkingen zijn te verklaren door met name hogere rijksbijdragen en personele en overige lasten als gevolg van de nieuwe cao (10% stijging) en hoge inflatie.
De financiële baten (rentebaten) zijn hoger dan begroot door de gunstige stand van de rente, waar wij geen rekening mee hebben gehouden in de begroting.

Toelichting exploitatieresultaat 2024-2028
In 2024 houden wij rekening met een negatief resultaat van € 2,3 miljoen. Dit is te verklaren door de inzet van de NPO-middelen in de kalenderjaren 2024 en 2025 (vanuit de bestemmingserve NPO). Ook in 2025 wordt daardoor een negatief resultaat begroot (€ 1,2 miljoen).

Daarnaast zijn vanaf 2024 de huisvestingslasten gedaald, door het niet meer doteren aan de voorziening groot onderhoud als gevolg van de in 2024 te verwerken stelselwijziging. Daar staan wel afschrijvingen van geactiveerd groot onderhoud tegenover. Het totale effect bedraagt het wegvallen van de dotatie van circa € 3 miljoen per jaar (positief) en hogere afschrijvingen van circa € 0,2 miljoen per jaar (negatief).

Vanaf 2026 zullen de resultaten zich verder normaliseren als gevolg van het wegvallen van de inzet van de tijdelijke middelen van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) in onder andere personeel.

-

Balans 2023 en raming 2024 – 2028

in euro's	Vorig jaar 2022	Realisatie 2023	2024	2025	2026	2027	2028
ACTIVA
Immateriële vaste activa	167.000	122.000	99.000	55.000	59.000	37.000	37.000
Materiele vaste activa	44.428.000	57.562.000	86.106.000	88.666.000	86.341.000	85.265.000	86.054.000
Totaal vaste activa	44.595.000	57.684.000	86.205.000	88.721.000	86.400.000	85.302.000	86.091.000

Vorderingen	6.278.000	6.665.000	6.665.000	6.665.000	6.665.000	6.665.000	6.665.000
Liquide middelen	55.156.000	58.204.000	27.576.000	24.019.000	27.205.000	29.889.000	31.291.000
Totaal vlottende activa	61.434.000	64.869.000	34.241.000	30.684.000	33.870.000	36.554.000	37.956.000

TOTAAL ACTIVA	106.029.000	122.553.000	120.446.000	119.405.000	120.270.000	121.856.000	124.047.000

PASSIVA
Algemene reserve	40.436.000	45.773.000	48.292.000	49.957.000	50.619.000	52.025.000	54.018.000
Bestemmingsreserve	6.367.000	8.218.000	3.415.000	553.000	553.000	553.000	553.000
Andere wettelijke reserve	168.000	122.000	98.000	55.000	58.000	37.000	37.000
Eigen Vermogen (subtotaal)	46.971.000	54.113.000	51.805.000	50.565.000	51.230.000	52.615.000	54.608.000
Bestemmingsreserve GO	0	0	23.247.000	23.247.000	23.247.000	23.247.000	23.247.000
Eigen Vermogen	46.971.000	54.113.000	75.052.000	73.812.000	74.477.000	75.862.000	77.855.000
Voorzieningen	34.347.000	36.022.000	12.975.000	13.174.000	13.374.000	13.575.000	13.774.000
Langlopende schulden	0	0	0	0	0	0	0
Kortlopende schulden	24.713.000	32.418.000	32.419.000	32.419.000	32.419.000	32.419.000	32.418.000

TOTAAL PASSIVA	106.031.000	122.553.000	120.446.000	119.405.000	120.270.000	121.856.000	124.047.000

Toelichting balans 2023 – 2027

Ontwikkeling materiële activa, lang vreemd vermogen en liquiditeit
De materiële activa laat meerjarig een toename zien en dit is te verklaren door het eerder beschreven verhoogde investeringsniveau.
Daardoor daalt de liquiditeit ook als gevolg van deze uitgaven voor investeringen.

Ontwikkeling algemene reserve en risicobeheersing
De belangrijkste conclusie is dat de algemene reserve meerjarig voldoende ruimte biedt voor tijdelijke impulsen die passen binnen het nieuwe strategisch koersplan 2022:

De risicoanalyse 2023 resulteert in een benodigd vermogen van € 28 tot 32 miljoen. Ultimo 2023 is er een algemene reserve van € 45 miljoen beschikbaar voor onderwijs en het afdekken van risico’s en dit is toereikend. Nadere toelichting is te vinden onder het kopje ‘Signaleringswaarde intern – Strategische risicoanalyse 2023’. De hele onderbouwing van het weerstandsvermogen is opgenomen in paragraaf ‘Risicoprofiel en -beheersing’.
In de meerjarenraming is de vrijval van de voorziening groot onderhoud per 2023 volledig toegerekend aan de bestemmingsreserve GO á € 23 miljoen euro.

Toelichting bestemmingsreserve NPO 2023
Per 2021 wordt een bestemmingsreserve gevormd voor de nog niet bestede baten NPO. Zie voor de hoogte van deze bestemmingsreserve de paragraaf over de interne signaleringswaarde hieronder.

3. Financiële positie

In deze paragraaf worden de kengetallen weergegeven zoals deze deel uitmaken van het onderzoekskader 2021 van de Inspectie van het Onderwijs. De belangrijkste conclusie is dat de kengetallen van de financiële positie de komende jaren ruim voldoen aan de signaleringsgrenzen.

Liquiditeit (current ratio)

Dit kengetal geeft een indicatie in welke mate het bestuur in staat is om aan de korte termijn verplichtingen te kunnen voldoen. Het is de verhouding tussen de vlottende activa en het kort vreemd vermogen.
De komende jaren daalt de liquiditeit door een toename van het investeringsniveau en blijft nog ruim boven de ondergrens (0,75).

-

Kengetal Liquiditeit (current ratio)

Solvabiliteit 2

Het kengetal solvabiliteit 2 wordt berekend als het eigen vermogen incl. de bestemmingsreserves plus voorzieningen gedeeld door het totale vermogen.
De uitkomst van het kengetal is in 2022 en 2023 hoog als gevolg van vooruit ontvangen baten NPO.
Het is de verwachting dat de ratio vanaf 2024 iets daalt door de afname van de bestemmingsreserve NPO en overige bestemmingsreserves. Desalniettemin blijft de waarde meerjarig ruim boven de ondergrens van 30%.

-

Solvabiliteit 2 (in %)

Signaleringswaarde extern - bovenmatig publiek vermogen

Het beschikbare vermogen, bestaande uit de algemene en bestemmingsreserve, van Dunamare onderwijs is € 53,9 miljoen en is ruim lager dan de signaleringswaarde van de Inspectie van het Onderwijs van € 70,2 miljoen. Dit betekent dat er volgens de Inspectie van het Onderwijs geen sprake is van bovenmatig publiek vermogen. Dunamare heeft haar middelen geïnvesteerd in het onderwijs om het geld terecht te laten komen waar het hoort, namelijk voor het geven van goed onderwijs aan leerlingen. Hiermee is er geen sprake van een hoge reservering van middelen, doordat wij al reeds investeringen hebben gedaan in het onderwijs en er mede daardoor geen sprake is van bovenmatige reserves.
Indien in de berekening van het eigen vermogen de bestemmingsreserve NPO achterwege wordt gelaten, is het beschikbare vermogen € 46,3 miljoen en het verschil met de signaleringswaarde van het bovenmatig vermogen nog eens € 7 miljoen meer.
Wij verwachten in de jaren 2024 en verder ook onder de signaleringswaarde van de Inspectie van het Onderwijs te blijven, mede door stabiele omvang van de vaste activa.

-

Beschikbaar vs normatief vermogen (x 1 mln euro)

Legenda met bedragen (x 1 mln euro):

Beschikbaar vermogen (incl. algemene en bestemmingsreserve NPO): € 54
Signaleringswaarde bovenmatig publiek eigen vermogen: € 70

Signaleringswaarde intern – strategische risicoanalyse 2023

Het benodigde of weerstandsvermogen voor de Dunamare onderwijs wordt bepaald op basis van de strategische risicoanalyse 2023 (impact en kans per risico) en bedraagt tussen de € 28 en 32 miljoen. Voor de onderbouwing van het weerstandsvermogen zie ook paragraaf ‘Risicoprofiel en -beheersing’.
De uitkomst van de interne strategische risicoanalyse 2023 laat zien dat het beschikbare vermogen (ad € 54 miljoen) hoger is dan het benodigde vermogen (€ 28 en 32 miljoen). Het meerdere is opgenomen in de bestemmingsreserve NPO (€ 7,6 miljoen) en deels meerjarig beschikbaar voor het onderwijs (€ 8 miljoen).
De goede financiële positie biedt de onderwijsgroep de kans om de komende jaren investeringen te realiseren. Omdat de middelen maar één keer uitgegeven kunnen worden, zien wij het belang in van het maken van weloverwogen en duurzame keuzes. De komende jaren werken wij in gezamenlijkheid aan deze keuzes.

Regeling jaarverslaglegging onderwijs

In de bijlage bij de Regeling jaarverslaggeving onderwijs is de verplichte gegevensset voor de zogenaamde continuïteitsparagraaf gedefinieerd. Wij leggen verantwoording af over een aantal specifieke onderwerpen. Hieronder is de verwijzing opgenomen naar de plek in het jaarverslag waar wij het betreffende onderdeel behandelen.

-

	Onderdelen van de continuïteitsparagraaf	Verwijzing
B1	Rapportage aanwezigheid en werking van het interne risicobeheersings- en controlesysteem	Paragraaf 'Risicoprofiel en -beheersing', ‘risicoprofiel’ e.v.
B2	Beschrijving van de belangrijkste risico's en onzekerheden	Paragraaf 'Risicoprofiel en -beheersing', ‘overzicht risico’s’
B3	Rapportage toezichthoudend orgaan	Paragraaf 'Verslag RvT'

Duurzaamheid

Om de klimaatdoelen te halen die gesteld zijn door de Europese Unie, zijn veel organisaties bezig duurzaamheid in te bedden in hun DNA. Zo ook Dunamare. In 2024 inventariseren we verder welke initiatieven binnen Dunamare worden uitgevoerd die bijdragen aan de 17 Sustainable Development Goals (SDGs) van de Verenigde Naties. Dit zijn 17 ontwikkelingsdoelen die leiden tot een duurzamere wereld. Deze initiatieven delen we in het ESG-meetsysteem om zo de prestaties op het gebied van duurzaamheid en sociale verantwoordelijkheid te meten. De E staat voor Environmental (Milieu), S voor Social (Mens en Maatschappij) en G voor Governance (Behoorlijk bestuur).

We werken de plannen voor duurzaamheid nader uit in onze strategie en ambitie. Er zijn in 2023 al vele initiatieven op dit gebied op gang gekomen:

Duurzame inkoop

Bij aanbestedingen en inkoopprocessen nemen wij duurzaamheidsdoelstellingen mee als vereiste. Bijvoorbeeld bij de aanbesteding voor afvalverwerking (E).

Inkoop energie en gas

Bij de inkoop van energie en gas hebben wij voor de meest duurzame variant gekozen voor de komende jaren (E).

Monitoren van het verbruik

Op elke school hebben wij verbruiksmeters geplaatst om het verbruik van gas en elektra te monitoren en te optimaliseren. Het doel is om de kostenefficiëntie te vergroten en het verbruik te verminderen. In 2023 is hiermee een energieverbruiksbesparing van 12% gerealiseerd (E).

Stimuleren van bewust energiegebruik

Er vinden regelmatig bijeenkomsten plaats om scholen te stimuleren hun energiegebruik te optimaliseren (E/G).

Energieneutrale nieuwbouw

Bij nieuwbouw, bijvoorbeeld voor het Hoofdvaart College/Praktijkschool De Linie, laten we de scholen energieneutraal ontwerpen en bouwen, zodat deze ook energieneutraal worden opgeleverd (E).

Duurzame verbouwingen en onderhoud

Bij verbouwingen en bij (groot) onderhoud van gebouwen, kiezen wij voor de meest duurzame oplossingen. We gebruiken bijvoorbeeld warmtepompen in plaats van cv-ketels (E). En we hebben de ventilatie in gebouwen duurzaam verbeterd dankzij een aantal SUVIS-subsidies (E).

Energiezuinige apparatuur

Bij de recente vervanging van accespoints hebben we gekozen voor energiezuinige apparaten in alle panden van Dunamare (E).

Bij het verbeteren van duurzaamheid werken we samen met gemeenten. Daarbij zijn we afhankelijk van onze stakeholders: ook zij moeten onze duurzaamheidsambities ondersteunen, en dat is nog niet altijd het geval. Daarom uiten we ook onze zorg over de (financiële) haalbaarheid van duurzaamheidsverbeteringen (S).

Projectgroep duurzaamheid

In 2024 richten we een projectgroep duurzaamheid op die zich bezig gaat houden met de duurzaamheidsdoelen van Dunamare onderwijs. De projectgroep zal ook de voorbereidingen treffen voor de (mogelijk) verplichte rapportering over deze doelen over een aantal jaar (de Corporate Sustainability Reporting Directive – CSRD). Op dit moment is de onderwijssector nog vrijgesteld van verplichte rapportering.

Steeds uitgebreidere rapportage

Dunamare onderwijs zal op vrijwillige basis de komende jaren steeds uitgebreider rapporteren in het jaarverslag over duurzaamheid. Daarvoor zullen we eerst onze definitie van duurzaamheid moeten bepalen en onze ambities op dit vlak. Bij het ontwikkelen van duurzaamheidsbeleid zullen we de verbinding met de hele organisatie zoeken om zo het beleid te integreren in ons onderwijsprogramma. We hebben hiervoor een aantal jaren nodig en onze medewerkers op dit gebied opleiden. Daarbij houden we in het oog dat initiatieven betaalbaar blijven en niet ten koste gaan van het primaire onderwijsproces.